جايگاه قرآن در بازتوليد مفهوم سعادت در ديدگاه غزالي

The Definition and Function of "Quranic Felicity" and Its Influence in Reproduction of the Viewpoint of Ghazzali

ابوحامد محمد غزالي، عارف مسلمان، شخصيتي است كه آراء او در حوزه اخلاق و انسان شناسي، شناخته شده است. بررسي چيستي، مصاديق و كاركردهاي سعادت انسان، همواره مورد اهتمام غزالي بوده است. غزالي در بحث سعادت، داراي نظريه است و شناخت نظريه او درگرو توجه به چند مولفه است. نخست آنكه دانش حقيقي بايد از حيث نظري و از جنبه عملي به نجات و سعادت حقيقي و اخروي او بيانجامد. رابطه ي شناخت نفس و معرفت حق و شناخت دنيا و آخرت با سعادت حقيقي مولفه ديگر است. اركان مسلماني، كه به نحوي به شريعت اسلام مربوط است و پاي عمل به احكام شرعي به ميان مي آيد، مولفه ديگري است كه بستر ساز سعادت اخروي است، آراستگي به فضايل انساني، مولفه واپسين در نظريه سعادت غزالي است. اين همه را غزالي از آموزه هاي قرآني، الهام گرفته است. جستار پيش رو، اين اخذ و اقتباس قرآني توسط غزالي را به روش توصيفي تحليلي بررسي كرده است.

Abu Hamed Muhammad Qazzali, the great Muslim Mystic and thinker, is known for his views in the field of morality and Quranic anthropology. He always dealt with the study of the definition, instances and functions of felicity as one of common human concerns. He was specialized in the subject of felicity. Understanding his theory requires several components. First, in his opinion, true knowledge should theoretically and practically lead human beings toward true happiness and salvation which is felicity in the Hereafter. Another component is the close relationship with true felicity between understanding the soul and the Exalted God, on the one hand, and the knowing of the world and the Hereafter on the other. The third component that provides the Hereafter Happiness is the study of Islamic foundations that are somehow related to the religion of Islam in which practicing personal, social and religious rules is presented. Finally, dealing with morality and humanly virtue is the last important component in Ghazzali's theory of felicity. All these are inspired from Quranic teachings. This Quranic adaptation by Ghazzali is studied in this article in an analytical and descriptive method