مطالعه اثر Funneliformis mosseae و Pseudomonas fluorescensبر برخي از مولفه‌هاي رشدي و تغذيه‌اي گياه ماش (Vigna radiata L. Wilczek) تحت تنش خشكي در شرايط گلخانه‌اي

به منظور ارزيابي تلقيح فنلي فورميس موسه و سودوموناس فلورسنس سويه 169در تقليل اثرات تنش خشكي بر روي ماش رقم پرتو، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در پاييز 1396 در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامي واحد ميانه اجرا شد. تيمارهاي تنش خشكي در سه مرحله شامل آبياري نرمال، قطع آبياري موقع گل‌دهي و قطع آبياري موقع غلاف بندي و تيمارهاي تلقيح شامل: بدون تلقيح، تلقيح با فنلي فورميس موسه، تلقيح با سودوموناس فلورسنس سويه 169 و تلقيح توأم فنلي فورميس موسه و سودموناس فلورسنس سويه 169 بود. نتايج نشان داد كه اثر تنش خشكي بر صفات مورد مطالعه بغير از ميزان فسفر و طول غلاف معني دار بوده و بين تيمارهاي نوع تلقيح از لحاظ صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، ميزان فسفر و تعداد دانه در غلاف اختلاف معني دار وجود دارد. اثرات متقابل نوع تلقيح و تنش خشكي از لحاظ صفات ارتفاع بوته، ميزان نيتروژن برگ و محتوي آب نسبي برگ به ترتيب در سطوح احتمال يك و پنج درصد معني دار گرديد. بر اساس مقايسه ميانگين صفات كاهش در اكثر صفات مورد مطالعه با اعمال تنش مشهود بود. با اعمال تنش محتوي كلروفيل و ميزان نيتروژن گياه افزايش يافت. بيش ترين درصد كلونيزاسيون ريشه با 55.4 درصد در تلقيح با سودوموناس فلورسنس سويه 169 مشاهده شد كه با تلقيح توأم باكتري و قارچ اختلاف معني داري را نشان نداد. تيمارهاي تلقيح نسبت به تيمار شاهد ميانگين صفات بررسي شده بالاتري را نشان دادند. بيشترين مقدار فسفر دانه در گياهان تلقيح شده با فنلي فورميس موسه با 28.5 درصد و بيشترين ميانگين تعداد دانه در غلاف در تيمار تلقيح توأم فنلي فورميس موسه + سودوموناس فلورسنس سويه 169 با 50.7 درصد افزايش نسبت به تيمار شاهد مشاهده شد.