بررسي ويژگي هاي فتوسنتزي، تبادلات گازي، عناصر و تركيبات برگ ارقام ماستئوئيدس، مانزانيلا، جلت و ماري زيتون

Investigation of photosynthetic properties, gas exchange, leaf elements and compositions of Mastoidis, Manzanilla, Jolat and Mari olive cultivars

سابقه و هدف: كيفيت و كميت روغن و كنسرو حاصل از ميوه ي درخت زيتون تحت تاثير عوامل زيادي قرار مي گيرد. از جمله اين عوامل مي توان به تاثير اقليم، اثر آبياري، مدت و شرايط انبارداري ميوه، نحوه ي استخراج روغن، و فرآوري زيتون كنسروي، بسته بندي و شرايط نگهداري اشاره كرد. اين عوامل با تاثيرگذاري بر صفاتي چون فتوسنتز، تعرق، هدايت روزنه اي، هدايت مزوفيلي، تابش فعال فتوسنتزي، فنل كل، پرولين و عناصر برگ زيتون، محصول نهايي را تحت تاثير قرار مي دهند. يكي از مهمترين عوامل تاثيرگذار بر اين صفات، وجود اختلاف بين ارقام از نظر اين متغيرها است بنابراين اين پژوهش با هدف بررسي ويژگي هاي فتوسنتزي، تبادلات گازي، عناصر و تركيبات برگ چهار رقم ماستئوئيدس، مانزانيلا، جلت و ماري زيتون برنامه ريزي و اجرا شد. مواد و روش ها: اين پژوهش در قالب طرح كاملا تصادفي با تيمار رقم داراي چهار سطح (ماستئوئيدس، مانزانيلا، جلت و ماري) و سه تكرار برنامه ريزي و در ايستگاه زيتون طارم در استان زنجان و در سال 1395 اجرا شد. صفات اندازه گيري شده عبارتند از: فتوسنتز، دماي برگ، تعرق، كارايي مصرف آب، تابش فعال فتوسنتزي، اختلاف غلظت دي اكسيد كربن اتمسفر با اتاقك زير روزنه، دي اكسيد كربن زير روزنه، اختلاف غلظت آب اتمسفر با اتاقك زير روزنه، هدايت روزنه اي، هدايت مزوفيلي، شاخص كلروفيل، فنل كل، پرولين، نيتروژن، فسفر و پتاسيم برگ درختان زيتون. يافته ها: مشخص شد رقم ماري با اختلاف معني داري نسبت به باقي ارقام ميزان فتوسنتز بيشتري را داشت همچنين اين رقم بيشترين مقدار تعرق را نشان داد و در نقطه ي مقابل آن رقم ماستئوئيدس كمترين ميزان تعرق را داشت. ارقام ماستئوئيدس و جلت بطور معني داري كارايي مصرف آب بيشتري از دو رقم ديگر نشان دادند. رقم ماري بيشترين مقدار هدايت روزنه اي را داشت و رقم جلت بيشترين هدايت مزوفيلي را نشان داد. رقم ماري بيشترين مقدار فنل كل را در برگ هاي خود داشته است و رقم ماستئوئيدس نيز كمترين مقدار فنل كل برگ را نشان داد ارقام ماستئوئيدس، مانزانيلا و ماري بيشترين مقدار پرولين را داشتند. ارقام ماستئوئيدس، مانزانيلا و جلت مقدار بيشتري از فسفر را در برگ هاي خود داشتند. رقم جلت بيشترين مقدار پتاسيم را در برگ هاي خود داشت. نتيجه گيري: اين نتايج نشان داد رقم ماري از نظر صفاتي چون فتوسنتز، تعرق، هدايت روزنه اي، فنل كل و پرولين برگ، اعداد بيشتري را نشان داد و از نظر اين صفات مناسب كشت است همچنين رقم جلت با كارايي مصرف آب، هدايت مزوفيلي و مقدار عناصر پر مصرف بالا نيز مناسب كاشت به خصوص در مناطق دچار كمبود آب است.

Olive is one of the oldest trees. High compatibility, dual use (oil and table olive), and many healing properties have led to a sharp rise in olive cultivation. The quality and quantity of oil and table olive fruits derived from olive fruit are influenced by many factors. Among these factors, we can mention the climate impact, irrigation effect, duration and conditions of fruit storage, oil extraction, and table olive process, packaging and storage conditions. These factors affect the final product by affecting photosynthesis, transpiration, stomatal conductance, mesophilic conduction, total phenol, proline, and leaf elements. One of the most important factors affecting these traits is the existence of differences between the cultivars in terms of these variables. Therefore, the present study was conducted to investigate the photosynthetic properties, gas exchange, elements and leaf compositions of Mastoidis, Manzanilla, Jolat and Mari olive planned and implemented. Materials and methods: This research was conducted in year 1395 in a completely randomized design with four levels (Mastoidis, Manzanilla, Jolat and Mari) and three replications at Tarom olive station in Zanjan province. The measured traits were: photosynthesis, leaf temperature, transpiration, water use efficiency, photosynthetic active radiation, Difference in atmospheric CO2 concentration with the stomatal chamber, carbon dioxide under the stomata, Difference in atmospheric H2O concentration with the stomatal chamber, Stomatal conduction, mesophyll conduction, chlorophyll index, total phenol, proline, nitrogen, phosphorus and potassium leaves of olive trees. Results: It was found that Mari cultivar had significantly higher photosynthesis than other cultivars, also, this cultivar showed the highest amount of transpiration, and at the opposite point, the Mastoidis cultivar had the lowest transpiration rate. Mastoids and Jolat cultivars significantly improved the water use efficiency of the two other cultivars. Mari cultivar had the highest stomatal conductance, and Jolat cultivar showed the most mesophilic conductance. Mari cultivars had the highest total phenol content in their leaves, and the Mastoidis cultivar showed the lowest total phenol content in leaves. The Mastoidis, Manzanilla and Mari cultivars had the highest proline content. Mastoidis, Manzanilla and Jolat had more phosphorus content in their leaves. Jolat had the highest amount of potassium in its leaves. Conclusion: These results showed that Mari cultivar had a high amount of photosynthesis, transpiration, stomatal conductance, total phenol and proline, and it was suitable for these traits. also, Jolat cultivar with high water use efficiency, mesophilic conductivity and macro elements were also suitable for planting, especially in areas suffering from water scarcity.