مقايسه اثربخشي درمان‎هاي شناختيرفتاري و فراشناختي بر افسردگي، انديشه‎پردازي خودكشي، و پرخاشگري خودآزارگرانه افراد با علائم پيش‎باليني اختلال بدريختي بدن

زمينه و هدف: شايع ترين تشخيص داراي همبودي با اختلال بدريختي بدن، افسردگي است. نگراني اصلي در مورد افراد با اختلال بدريختي بدن كه داراي علائم افسردگي بوده و عملكردشان در كنش هاي مختلف، مختل است، پرخاشگري خودآزارگرانه و خودكشي است. هدف از انجام اين پژوهش مقايسه اثربخشي درمان هاي شناختيرفتاري و فراشناختي بر افسردگي، انديشه پردازي خودكشي، و پرخاشگري خودآزارگرانه افراد با نشانه هاي پيش باليني اختلال بدريختي بدن بود. روش: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون پس آزمون با گروه گواه است. نمونه مورد مطالعه شامل 51 دانش آموز دختر با نشانه هاي پيش باليني اختلال بدريختي بدن از يك دبيرستان دولتي شهر تهران در سال 98-1397 بودند كه به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. اين شركت كنندگان پس از ورود به مرحله ارزيابي و دريافت رضايت آگاهانه در يكي از سه گروه مداخله اي درمان شناختي رفتاري، فراشناختي، و فهرست انتظار جايدهي شدند. افراد نمونه پرسشنامه ترس از تصوير بدن (ليتلتون، 2005)، پرسشنامه افسردگي بك2 (بك و همكاران، 1996)، پرسشنامه انديشه پردازي خودكشي (بك، 1979) و زيرمقياس پرخاشگري خودآزارگرانه پرسشنامه سبك هاي پرخاشگري (علوي زاده و همكاران، 1396) را در ابتدا و به عنوان مرحله پيش آزمون تكميل كردند و پس از ده جلسه درماني 90 دقيقه اي گروهي براي گروه هاي آزمايشي، در مراحل پس آزمون و پيگيري 3 ماهه، هر سه گروه مورد سنجش مجدد قرار گرفتند. داده ها به شيوه تحليل واريانس اندازه گيري مكرر در محيط نرم افزار SPSS26 تحليل شد. يافته ها: نتايج اين مطالعه نشان داد كه هرچند روش هاي شناختي رفتاري و فراشناختي بر بهبود علائم افسردگي (P 0.001)، انديشه پردازي خودكشي (P 0/05 ) و پرخاشگري خودآزارگرانه اثربخش بوده اند (0/05 #62;p)، اما درمان شناختي رفتاري اثربخشي بيشتري در كاهش افسردگي داشته است (0/05 #62;p) و تفاوت معناداري بين اين دو روش در بهبود انديشه پردازي خودكشي و پرخاشگري خودآزارگرانه وجود نداشته است (05/0 #60;p). نتيجه گيري: بر اساس اين يافته ها مي توان بيان كرد كه هر دو روش هاي شناختي رفتاري و فراشناختي بر بهبود نشانه هاي مرتبط با خلق افراد با علائم بيش باليني اختلال بدريختي بدن، اثربخش هستند. همچنين وجود جلسه فعال سازي رفتاري مي تواند علت برتري درمان شناختي رفتاري باشد.