مقايسه اثربخشي درمان ذهن آگاهي، نوروفيدبك و درمان مبتني بر تمرينات ادراكي حركتي اسپارك بر دشواري تنظيم هيجان كودكان با اختلال نارسايي توجه / فزون‌كنشي

زمينه و هدف: اختلال نارسايي توجه / فزون كنشي يكي از شايع ترين اختلالات عصبي تحولي دوران كودكي است كه بر ابعاد گسترده اي از كاركردهاي افراد مبتلا به آن از جمله تنظيم هيجاني تأثير دارد. بدين ترتيب پژوهش حاضر با هدف تعيين ميزان اثربخشي و مقايسه درمان هاي ذهن آگاهي، نوروفيدبك، و درمان مبتني بر تمرينات ادراكي حركتي (اسپارك) بر تنظيم هيجان كودكان با اختلال نارسايي توجه / فزون كنشي انجام شد. روش: روش پژوهش شبه تجربي همراه با گروه گواه و طرح پژوهش از نوع پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري بود. جامعه آماري اين پژوهش شامل تمامي كودكان با اختلال نارسايي توجه/ فزون كنشي در شش ماه نخست سال 1398 شهر اصفهان بودند كه 60 نفر از آنان به روش هدفمند انتخاب و به صورت تصادفي در چهار گروه درمان ذهن آگاهي، درمان نوروفيدبك، درمان ادراكي حركتي (اسپارك)، و گروه گواه جايدهي شدند. سه گروه درماني هر يك به مدت 10 هفته تحت مداخلات مورد نظر قرار گرفتند؛ در صورتي كه افراد گروه گواه مداخله اي را دريافت نكردند. به منظور گردآوري داده ها از پرسشنامه دشواري تنظيم هيجان بنفورد و همكاران (34) استفاده شد. داده هاي جمع آوري شده به وسيله نرم افزار SPSS و از طريق تحليل واريانس با اندازه گيري مكرر تحليل شدند. يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان داد در مرحله پس آزمون تفاوت معنا داري بين گروه هاي آزمايش با گروه گواه وجود دارد (P 0/05 ). در مقايسه گروه ها مشخص شد مداخله ذهن آگاهي، اثربخشي بيشتري نسبت به درمان نوروفيدبك داشته (P 0/05 )، ولي تفاوت معنا داري بين مداخله مبتني بر ذهن آگاهي و مداخله حسي حركتي اسپارك مشاهده نشد (P 0/05). همچنين يافته هاي مربوط به مرحله پيگيري نشان داد گروه هاي مداخله اي ذهن آگاهي و اسپارك ميزان اثربخشي خود را حفظ كرده اند (P 0/05) ولي از اثر درماني نوروفيدبك در طي زمان كاسته شده و اثربخشي آن پايدار نمانده است (P 0/05). نتيجه گيري: با توجه به نتايج پژوهش مي توان بيان كرد روش ذهن آگاهي با افزايش وضوح و پذيرش هيجان ها، و مداخله فعاليت هاي ادراكي حركتي از طريق تعديل ارتباطات عصبي در مغز، موجب تنظيم و برون ريزي هيجاني شده و زمينه را براي كاهش دشواري تنظيم هيجان مساعد مي كنند.