مدل انتخاب روش عبور عابر پياده از معابر شرياني شهري با رويكرد متغير پنهان

Presentation of a pedestrian’s crossing behavior choice model based on a latent variable approach

امروزه ايمني تردد عابران پياده و نرخ بالاي تصادفات وسايل نقليه با عابران پياده كه در بيشتر موارد به فوت يا جراحات دايمي منجر مي شود، توجه زيادي را به خود جلب كرده است. در ايران، از هر 100000 نفر جمعيت 40 حدود نفر در حوادث ترافيكي از بين مي روند. 33% از حوادث ترافيكي در شهرها مربوط به عابرين پياده مي شود. بيشتر اين حوادث هنگام عبور از عرض خيابان رخ مي دهد. بررسي مولفه هاي رفتاري عابران پياده به هنگام عبور از عرض خيابان، مي تواند در شناسايي عوامل موثر در بروز اين تصادفات موثر باشد. در اين مقاله سعي شده است تا متغيرهاي موثر بر رفتار عابر پياده در انتخاب گزينه ي عبوري ميان عبور مجاز و غير مجاز از عرض معابر شرياني شهري و ميزان تاثير هر متغير براي عبور از عرض ميان دو گزينه عبوري شناسايي گردد. به منظور شناخت اين متغيرها پرسشگري حضوري در دو محدوده ي مطالعه شهري قزوين انجام پذيرفت. به منظور شناسايي متغيرهاي پنهان رفتاري از تحليل عاملي اكتشافي به روش مولفه هاي اصلي و چرخش واريماكس استفاده شده است كه اين مرحله از پردازش با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. براي بررسي روابط اين متغير ها با يكديگر و با متغير وابسته (انتخاب گزينه عبور عابر از عرض خيابان شهري) از مدل معادلات ساختاري در نرم افزار Amos استفاده شد. با توجه به نتايج حاصله در مدل معادلات ساختاري متغير هاي پنهان روان شناختي در دو گروه عادات مناسب و عادات نامناسب (حواس پرتي و بي توجهي عابر، عجول بودن عابر و داشتن روحيه تخلف آميز) كه هركدام متغيرهاي مشاهده شده مربوط به خود را دارند، جنسيت و برخي از متغيرهاي گروه شغلي از جمله كارمند، خانه دار و بازنشسته در انتخاب شيوه عبور عابر از عرض معابر تاثير داشتند. در مدل معادلات ساختاري مشخص شد، متغيرهاي پنهان در توضيح رفتار عبوري عابر پياده نقش پررنگ تري دارند.

Nowadays, safety of pedestrians and high rate of accidents which cause mortality and permanent injuries attract lots of attention. In Iran, 40 out of 100000 individuals die in traffic accidents on a yearly basis. 33% of traffic accidents are related to pedestrians. Most of these accidents happen when pedestrians cross the streets. Evaluating behavioral components of pedestrians crossing streets could be effective to comprehend these factors. The aim of this research is to identify significant factors that affect pedestrians' preference for choosing among various options to cross the streets. In this study has been tried to identify effective variable on pedestrians behavior. In order to recognize the variables, a questionnaire was conducted and finally gathered 400 questionnaires. Designed questionnaire includes evident variables and hidden characteristics of pedestrians behavior. In order to notice the hidden behavioral, exploratory factor analysis with varimax main and rotational components have been used and this part of processing was performed by spss. According to the results of structural equation model, hidden psychological variables divided in two groups of appropriate and in appropriate habits such as distractions and inattention of pedestrians, hasty pedestrians and violation morale.