پديد آورندگان :
حيدري، مسلم دانشگاه زنجان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، زنجان , موسوي نيك، محسن دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، زابل , مير، نوشين دانشگاه زابل - دانشكده علوم پايه - گروه شيمي، زابل
كليدواژه :
آبشويي نيترات , زئوليت كلينوپتيلوليت , لوبيا , نانو كود
چكيده فارسي :
كاربرد بيرويه كودهاي شيميايي موجب آلودگي خاك و منابع آب سطحي و زيرزميني شده است. به اين منظور آزمايشي با هدف بررسي امكان كاهش آلودگي آب‌هاي سطحي به نيترات و هم‌چنين تأثير نيتروژن بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي لوبيا به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي همدان در سال زراعي 94-93 به‌صورت گلداني به‌اجرا در آمد. عامل اول شامل چهار نوع كود نيتروژندار، X1 (زئوليت- EN)، X2 (زئوليت- AcAcEN)، X3 (زئوليت-HED)، X4 (كود اوره) و X0(نمونه شاهد- عدم استفاده از كود) و عامل دوم دو گونه لوبيا شامل لوبيا قرمز (.Phaseolus vulgarize L) رقم درخشان و لوبيا چشم بلبلي (.Vigna unguiculata L) از ژنوتيپ 29005 بودند. كاربرد نانو كودهاي زئوليت عاملدار شده باعث كاهش آبشويي نيترات از واحدهاي آزمايشي (گلدان ها) شدند. در اين ميان، كود زئوليتي X3 توانست در مقايسه با كود اوره، آبشويي نيترات را 48 درصد كاهش دهد. مقدار نيتروژن خاك در گلدان حاوي كود X3، 0/115 قسمت در ميليون بود و در مقايسه با تيمار كود اوره 30 درصد حفظ و نگهداري اين عنصر را درخاك بهبود بخشيد. كود زئوليت X3 توانست باعث بهبود ويژگي هاي رشد در گياه لوبيا شود. بر اين اساس كود X3، موجب افزايش شاخص‌هاي كلروفيل، پروتئين و عملكرد دانه به‌ترتيب به‌ميزان 44، 64 و 56 درصد در مقايسه با تيمار شاهد شد. به‌طوركلي كاربرد نانوزئوليت هاي عامل دار شده نقش مفيدي در كاهش آبشويي نيترات و بهبود خصوصيت هاي كمي و كيفي گياه لوبيا دارد.
چكيده لاتين :
Excessive use of chemical fertilizers has caused contamination of soil as well as surface and groundwater resources. For this purpose, an experiment has been conducted to investigate the possibility of reducing surface water pollution with nitrate and also the effect of nitrogen on quantitative and qualitative characteristics of beans as a factorial based on completely randomized design (CRD) with four replications in Hamadan Agricultural and Natural Resources Research Center between 2013 and 2014. The first factor includes four types of nitrogen fertilizers, X1 (zeolite - EN), X2 (zeolite - AcAcEN), X3 (zeolite - HED), X4 (urea fertilizer), and X0 (control sample - no fertilizer use) and the second one involves two bean species, namely red beans (Phaseolus vulgarize L.) of Derakhshan cultivar and genotype 29005 of Cowpea (Vigna unguiculata L.). Applying functionalized zeolite nanofertilizers reduces nitrate leaching from the experimental units (pots). Meanwhile, zeolite X3 fertilizer is capable of reducing nitrate leaching by 48% in comparison with urea fertilizer. The amount of soil nitrogen in pots, containing X3 fertilizer, is 0.115 ppm and, compared to the urea fertilizer treatment, it improves this element’s maintenance in the soil by 30%. Accordingly, X3 fertilizer increases chlorophyll, protein, and grain yield by 44%, 64%, and 56%, respectively, in comparison with the control. In general, the application of functionalized nano zeolites has a beneficial role in reducing nitrate leaching and improving the quantitative and qualitative characteristics of bean plants.
