كليدواژه :
استحكام , الياف , برگ پاشي , طول , وش
چكيده فارسي :
در آزمايشي مزرعه اي، اثرات كاربرد نيتروژن و بوربر كمي و كيفي پنبه رقم ورامين در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان تهران مطالعه گرديد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1395 اجرا شد. نيتروژن با چهار سطح (صفر، 100، 200 و 300 كيلوگرم در هكتار) به‌عنوان عامل اصلي و بور با سه سطح (بدون برگ‌پاشي، يك بار برگ‌پاشي و دو بار برگ‌پاشي) به‌عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. اثرات ساده نيتروژن و بور و اثر متقابل نيتروژن و بور بر صفات كمي پنبه شامل ميانگين تعداد غوزه در بوته، ميانگين وزن غوزه، عملكرد وش و الياف، درصد كيل و صفات كيفي شامل طول و استحكام الياف معنيدار بود. بالاترين عملكرد وش (5233 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد الياف (2080 كيلوگرم در هكتار)، درصد كيل (40)، طول الياف (31/3 ميلي متر)، استحكام الياف (29/7 گرم بر تكس) از كاربرد 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار همراه با دو بار برگ‌پاشي بور حاصل شد. بين خصوصيات كيفي الياف با نيتروژن همبستگي وجود داشت كه رابطه رگرسيون آن از معادله درجه دو پيروي مي كرد. نتايج نشان داد كه در خاكهايي كه كم‌تر از 0/5 ميلي گرم در كيلوگرم بور داشته باشند و ذخيره كربن آلي آن‌ها كم‌تر از 0/81 درصد باشد، مصرف نيتروژن و بور باعث افزايش معنيدار عملكرد وش و الياف پنبه مي شود و خصوصيات كيفي الياف نيز ارتقا مي يابد. بنابراين، در چنين خاك هايي مصرف 200 كيلوگرم نيتروژن خالص همراه با دو بار برگ‌پاشي بور با غلظت پنج در هزار از منبع اسيد بوريك در مرحله گلدهي و دو هفته پس از آن، توصيه مي شود.
چكيده لاتين :
In a field experiment, the effects from application of nitrogen and boron on quantitative and qualitative characteristics of Varamin cotton variety have been studied at Tehran Agricultural and Natural Resources Research Center in 2016. The experiment has been carried out, using a randomized complete block design with factorial arrangement with three replications, with the main factor being nitrogen at four levels (0, 100, 200, and 300 kg ha-1) and the sub-factor, involving boron at three levels (no leaf spray, one leaf spray, and two leaf spray). The effects of nitrogen and boron and the interaction of nitrogen and boron on the quantitative traits of cotton, namely the mean number of bolls per plant, average boll weight, fiber yield, and fiber gin out, with the qualitative traits including fiber length and strength. Highest seedcotton yield (5233 kg ha-1), fiber yield (2080 kg ha-1), fiber percentage (40%), fiber length (31.3 mm), and fiber strength (29.7 g/textile) belong to 200 kg N per hectare and twice spraying of boron. There is a correlation between the qualitative properties of the fibers and nitrogen, whose regression relation follows the quadratic equation. Results show that in soils with less than 0.5 mg/kg boron and less than 0.81% organic carbon storage, nitrogen and boron application significantly increases seedcotton and fiber yield and the fiber quality is also improved. Therefore, in such soils, it is recommended to utilize 200 kg N with two times of foliar boron application from boric acid source with a concentration of five per thousand at flowering stage for two weeks thereafter.
