عنوان مقاله :
بررسي روابط ميان عملكرد و ساير صفات زراعي و شناسايي هيبريدهاي برتر در آفتابگردان (.Helianthus annuus L)
پديد آورندگان :
قلي‌زاده، امير سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گلستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي، گرگان، ايران , غفاري، مهدي سازمان تحقيقات ـموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر - بخش تحقيقات دانه هاي روغني، كرج، ايران , پيغام‌زاده، كمال سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گلستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي، گرگان، ايران , كيا، شهريار سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گلستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي، گرگان، ايران
كليدواژه :
آفتابگردان , تجزيه ضرايب مسير ترتيبي , عملكرد دانه , همبستگي
چكيده فارسي :
بررسي رابطه بين عملكرد و ساير صفات زراعي، راندمان برنامه‌هاي اصلاحي را با تعيين معيار انتخاب مناسب، بهبود مي‌بخشد. در اين راستا تعداد 24 هيبريد جديد آفتابگردان به همراه رقم گلسا به عنوان شاهد در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گرگان در قالب طرح لاتيس ساده (5×5) با دو تكرار طي سال زراعي 1399 مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بيشترين مقدار همبستگي بين صفات قطر طبق و وزن هزاردانه با عملكرد دانه مشاهده شد. از روش رگرسيون چندگانه گام به گام براي قرار دادن صفات پيش‌بيني كننده در مسيرهاي رتبه اول، دوم و سوم بر اساس سهم صفات در توجيه تنوع موجود در عملكرد و نيز حداقل همراستايي صورت گرفت. بر اساس مقادير تورم واريانس و بزرگي اثرات مستقيم، صفات تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و قطر ساقه به عنوان متغيرهاي رتبه اول انتخاب و 70 درصد از تغييرات عملكرد را توجيه كردند. آزمون t كه با استفاده از مقادير اشتباه معيار بدست آمده از تحليل بوت استرپ (Bootstrap) انجام شد، حاكي از معني‌دار بودن تمامي اثرات مستقيم بود. به طور كلي نتايج نشان داد كه سه صفت تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و قطر ساقه مي‌توانند به عنوان شاخص انتخاب جهت افزايش عملكرد در آفتابگردان در نظر گرفته شوند. همچنين نتايج نشان داد كه در ميان ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي، ژنوتيپ‌هاي شماره 2، 4، 5، 10، 11، 19 و 22 به عنوان ژنوتيپ‌هاي برتر براي عملكرد دانه و صفات مرتبط با عملكرد شناخته شدند.
چكيده لاتين :
Study on relationships between yield and other agronomic traits will improve the efficiency
of a breeding program with appropriate selection criteria. In this regard, 24 new sunflower
hybrids along with Golsa cultivar were evaluated in a simple lattice design with two replications
in agriculture research station of Gorgan during 2020 cropping season. The results indicated that
the highest coefficient correlation was obtained between head diameter and thousand seed
weight with seed yield. Sequential stepwise multiple regression analysis was performed to
organize the predictor variables into first, second and third order paths based on their respective
contributions to the total variation of yield and minimum collinearity. Based on the variance
inflation factor and magnitude of direct effects, seed number per plant, thousand seed weight
and stem diameter were considered as first order variables and accounted for 70 percent of total
variation of seed yield. The t-test of significance, using standard error values, obtained through
bootstrap resampling, indicating that all direct effects were significant. Generally, the results
indicated three traits of seed number per plant, thousand seed weight and stem diameter could
be considered as selection criterion in selecting for increased yield in sunflower. Also, the
results indicated that among studied genotypes, genotypes No. 2, 4, 5, 10, 11, 19 and 22 were
recognized as superior genotypes regarding seed yield and traits related to yield.
عنوان نشريه :
پژوهشنامه اصلاح گياهان زراعي
