چكيده فارسي :
هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبي براي خودگرداني مالي دانشگاه‌هاي دولتي شهر تهران، با رويكردي كيفي و از منظر روش كاربردي و قلمرو مكاني پژوهش دانشگاه‌هاي دولتي شهر تهران بود. با توجه به محدود بودن جامعه، نمونه‌گيري به صورت هدفمند انجام شد و 20 نفر از خبرگان با سابقه اجرايي در زمينه مديريت منابع مالي دانشگاه انتخاب شدند. داده‌ها با روش مصاحبه نيمه ساختار يافته گردآوري شد. دو گام اصلي براي دستيابي به هدف پژوهش، شناسايي راهبردهاي كلي براي خودگرداني مالي دانشگاه‌ها با استفاده از روش سوات و ارائه چارچوب خودگرداني مالي دانشگاه‌ها با بهره گيري از روش مدلسازي ساختاري تفسيري بود. در مرحله نخست از تشكيل ماتريس سوات و برهمكنشي راهبردهاي چهارگانه، 14 راهبرد كلي و بهينه براي خودگرداني مالي دانشگاه شناسايي شد. مي‌توان گفت كه خودگرداني مالي با بازانديشي و مديريت در فرايندهاي دروني دانشگاه‌ها آغاز مي‌شود. مرحله دوم پژوهش چرايي مرحله نخست را تبيين كرد و نشان داد كه هر يك از راهبردهاي شناسايي شده در مرحله نخست، در يك ساختار شماتيك چگونه با يكديگر و با كل ساختار دانشگاه مرتبط هستند. بر پايه نتايج اين مرحله، راهبردهاي خودگرداني مالي دانشگاه‌هاي مورد مطالعه در 5 سطح دسته‌بندي شد. با توجه به ويژگي‌هاي هر سطح و اصول حاكم بر تفسير نتايج مدلسازي ساختاري تفسيري، اگر دانشگاه بخواهد در قلمرو خودگرداني مالي به نتيجه برسد، بايد از نقطه‌اي آغاز كند كه در برگيرنده عوامل درونزاي نظام دانشگاهي است. عوامل ميانجي شناسايي شده در اين چارچوب از جمله عواملي هستند كه با مديريت و برنامه‌ريزي مناسب مي‌تواند تغييرات چشمگيري را در قلمرو كسب درآمد و تغيير رويه‌هاي درآمدزايي دانشگاه ايجاد كنند. نتايج نشان داد كه در ميان عوامل مختلف و متعدد مؤثر بر خودگرداني مالي دانشگاه‌ها، برخي با توجه به جايگاه آنها در چارچوب، نقش كليدي‌تري دارند و مي‌توانند عاملي براي حركت رو به جلو دانشگاه در رسيدن به خودگرداني مالي باشند. مديريت و برنامه‌ريزي براي تغيير و فعال‌سازي هر يك از عوامل ميانجي مي‌تواند دانشگاه را يك گام به خودگرداني مالي نزديك‌تر كند. با توجه به محدوديت منابع و ناپايداري‌هاي اقتصادي، بهتر است دانشگاه نخست راهبردهايي را برگزيند كه اولويت بالاتري دارند
چكيده لاتين :
The purpose of this study was to provide a framework for financial autonomy of public universities in Tehran with qualitative approach. Due to the limited size of the population, purposive sampling was performed in which 20 experts with experience in the field of university financial management were selected. Semi-structured interviews were used to collect the required data. To achieve the goal of the research, two main steps were taken: 1) Identifying general strategies for financial self-governance of universities, in which at this stage, the SWOT technique was used to achieve general strategies. Analysis of results in the first step of the formation of the SWOT matrix and the interaction of the four strategies, identified 14 general and optimal strategies for financial autonomy of the university. Thus, it can be concluded that financial autonomy begins with rethinking and managing the internal processes of universities. 2) Providing a framework for financial autonomy of the studied universities, in which the Interpretive Structural Modeling method was used. The second step of the research actually explained why the first stage shows the policy maker and planner of higher and university education how each of the strategies identified in the first stage, in a schematic structure together with the whole structure of the university are in touch. Based on the results of this stage, the financial autonomy strategies of the studied universities were classified into 5 levels. Given the characteristics of each level and the principles governing the interpretation of the results of ISM, if universities are to succeed in the realm of financial autonomy, they must start from a point that is more inclusive of the endogenous factors of the university system. Identified linkage factors in this context are among the factors that with proper management and planning can be expected to make significant changes in the realm of revenue and change revenue generation practices. In general, the results showed that among the various factors that can affect the financial autonomy of universities, some have more key role compared to other actors, due to their position in the framework, and they can be a factor in moving the university forward in achieving financial autonomy. Therefore, managing and planning to change and activate each of the factors extracted in the linkage factors section, can bring the university one step closer to financial autonomy. Due to limited resources and economic instability, it is better for a university to first choose strategies that have a higher priority.
