عنوان مقاله :
پايش خشكسالي هواشناسي در استان هرمزگان مبتني بر شاخصهاي چندمتغيره آماري و احتمالاتي
پديد آورندگان :
اژدري ، زهرا دانشگاه هرمزگان , بذرافشان ، ام البنين دانشگاه هرمزگان - گروه مهندسي منابع طبيعي , بذرافشان ، جواد دانشگاه تهران، پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني , شكاري ، مرضيه دانشگاه هرمزگان - گروه آمار و رياضي , زماني ، حسين دانشگاه هرمزگان - گروه آمار و رياضي
كليدواژه :
خشكسالي هواشناسي , تحليل مؤلفههاي اصلي , شاخص بارش استاندارد چند متغيره , شاخص كمبود توأم
چكيده فارسي :
خشكسالي يك پديده پيچيده چندمتغيره است كه بدون شك، بررسي همه آثار آن با استفاده از شاخصهاي تك متغيره مرسوم امكانپذير نيست. در مطالعه حاضر خشكسالي هواشناسي استان هرمزگان در دوره آماري 1365 تا 1395 با استفاده از دو ديدگاه تحليل آماري چندمتغيره و توابع مفصل مورد تجزيه و تحليل قرار ميگيرد. نخست، شاخص چند متغيره بارش استانداردشده با استفاده از تحليل مؤلفههاي اصلي و شاخص كمبود توأم با استفاده از تابع مفصل تجربي كندال محاسبه شد. سپس كارآيي دو شاخص در بررسي مشخصههاي خشكسالي مقايسه شد. نتايج نشان داد كه در پايش خشكسالي دوره موردمطالعه، شاخص چند متغيره بارش استانداردشده مقادير شدتهاي بيشينه را بيشتر از شاخص كمبود توأم برآورد ميكند. در بررسي خشكسالي تاريخي سال 1380، شاخص چند متغيره بارش استانداردشده نسبت به شاخص كمبود توأم تصوير واقعبينانهتري از خشكسالي را ارائه ميكند. همبستگي بين مشخصههاي خشكسالي (شدت، مدت و بزرگي) در بيشتر موارد در شاخص چند متغيره بارش استانداردشده بيشتر از شاخص كمبود توأم بوده، بدين معني كه ساختار همبستگي را بهتر از توابع مفصل برآورد مينمايد. برآورد درصد فراواني طبقات خشكسالي از ملايم تا خيلي شديد نشان داد، شاخص چند متغيره بارش استانداردشده در برآورد كلاسهاي خشكسالي شديد و خيلي شديد كارآيي بهتري داشته و برآورد صحيحتري از كلاسهاي خشكسالي دارد. در آخر، شاخص چند متغيره بارش استانداردشده قادراست تصوير صحيحي از خشكسالي را براي ارزيابي تفضيلي خشكسالي چندمتغيره داشته باشد.