مقايسه كارآيي گشتاورهاي معمولي، خطي و بيشينه درست‌نمائي در تحليل منطقه‌اي سيل

در تخمين احتمال وقوع سيلاب، انتخاب توزيع احتمالاتي مناسب براي برازش به داده‌هاي سيلاب ضروري است. روش‌هاي مختلفي براي برآورد مؤلفه هاي توابع توزيع احتمالاتي وجود دارد كه در پژوهش حاضر عملكرد سه روش گشتاورهاي خطي، گشتاورهاي معمولي و بيشينه درست نمايي مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور، تعداد 16 ايستگاه آب‌سنجي در حوزه هاي گاوخوني، ابركوه سيرجان و دشت يزداردكان انتخاب و دبي حداكثر لحظه اي آن ها استخراج شد. با استفاده از روش خوشه‌بندي Ward ايستگاه‌هاي منطقه مورد مطالعه به دو منطقه همگن تقسيم و همگني نواحي بدست آمده، با معيار ناهمگني هاسكينگ و واليس بررسي شد. نتايج حاكي از ناهمگني است. از اين رو با حذف و انتقال ايستگاه هاي موجود، منطقه‌اي همگن از نظر فراواني سيل به دست آمد. سپس مؤلفه هاي 10 توزيع احتمالاتي در منطقه همگن، با سه روش گشتاورهاي خطي، گشتاورهاي معمولي و بيشينه درست نمايي به دست آمد. سه آزمون ZDIST، كولموگروف اسميرنوف و خي دو، براي آزمون نكويي برازش توزيع‌ها به داده هاي سيل به كار رفت. سپس عملكرد توزيع هاي احتمالاتي و سه روش برآورد مؤلفه ها، براساس آماره هاي RMSE، R و RRMSE مقايسه شد. بر اساس نتايج، توزيع پيرسون نوع 3 و روش گشتاورهاي خطي به ترتيب با داشتن كمترين و بيشترين مقدار RMSE و R، به عنوان توزيع منطقه اي انتخاب شد. نتايج آماره RRMSE نيز نشان داد كه روش گشتاورهاي خطي در دوره بازگشت هاي 10، 25، 50 و 100 ساله برآوردهاي دقيق تري را ارئه مي دهد. در حالي كه روش گشتاورهاي معمولي در دوره بازگشت هاي 2 و 5 برازش بهتري نشان مي‌دهد.