پيشنهاد مدل هاي رگرسيوني جهت تخمين مقاومت فشاري تك محوري و مدول الاستيسيته ماسه سنگ ها براساس خصوصيات فيزيكي و سرعت موج تراكمي

پي بسياري از سازه‌هاي مهندسي بر روي ماسه سنگ‌ها بنا شده است. هدف اصلي اين مقاله تخمين مقاومت تراكم تك محوري (UCS) و مدول الاستيسيته (Es) ماسه سنگ‌ها با استفاده از مدل‌هاي رگرسيوني مي‌باشد. بدين منظور، مطالعات پتروگرافي، آزمون‌هاي سرعت موج تراكمي، تخلخل، چگالي و مقاومت فشاري تك محوري بر روي نمونه‌هاي خشك و اشباع ماسه سنگ‌هاي تهيه شده از روستاي مشا در شمال غرب شهر دماوند انجام شد. ماسه سنگ‌هاي مورد مطالعه از نوع فلدسپاتيك ليت‌آرنايت و ليت‌آرنايت مي‌باشند. به دليل تأثير رطوبت بر خواص فيزيكي و مكانيكي اين ماسه سنگ‌ها، چگالي و سرعت موج تراكمي نمونه‌ها در حالت اشباع نسبت به حالت خشك به ترتيب 4 و 20 درصد افزايش يافته است. برعكس، UCS و Es به ترتيب 18 و 25 درصد كاهش يافته است. نتايج رگرسيون ساده نشان داد كه دقيق‌ترين (بيشترين ضريب همبستگي و كمترين خطا) رابطه تخلخل، سرعت موج تراكمي و چگالي با UCS و Es به ترتيب لگاريتمي، خطي و چند جمله‌اي درجه دو مي‌باشد. براساس مقادير ضريب تعيين و ميزان خطا، روابط ارائه شده به روش رگرسيون ساده جهت تخمين UCS و Es از دقت بالايي برخوردار مي‌باشند. همچنين سرعت موج تراكمي و تخلخل بيشترين تأثير را بر UCS و Es دارند. ارزيابي روابط تجربي ساير محققان نشان داد كه برخي از اين روابط داراي ضريب تعيين بيشتر از 50 درصد مي‌باشند. بررسي نمودارهاي همگني واريانس باقي مانده‌ها در سطوح مقادير پيش بيني شده، ضريب تعيين و خطاي روش‌ها نشان داد كه رگرسيون چندمتغيره نسبت به رگرسيون ساده از دقت بالايي جهت تخمين UCSو Esماسه سنگ‌ها برخوردار است.