بهينه يابي مناسب‌ترين مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشينه همدان

مدل هاي رياضي با استفاده از معادلات حاكم بر انتقال، توزيع و انباشت رسوب ، يكي از روش‌هاي كارآمد براي پيش‌بيني و برآورد بار معلق رودخانه ها محسوب مي‌شوند. در اين بررسي بار معلق رودخانه سد آبشينه همدان با استفاده از مدل هاي USBR، منحني حد وسط دسته ها، منحني سنجه فصلي و FAO برآورد و ضمن نمونه برداري مستقيم از بار معلق، مدل‌ها با روش اصلاحي تبديل لگاريتمي (CF1, CF2) و مدل آماري GS+ ارزيابي و مناسب‌ترين مدل برآورد بار معلق رودخانه انتخاب شد. نتايج نشان داد كه مدل فائو به دليل بررسي پارامترهاي بيشتر در شرايط مرزي و كمترين مقدار ضرايب تصحيح CF1 و CF2 و خطاي كمتر ميزان رسوبات بار معلق را با دقت و كارايي قابل‌قبول‌تري محاسبه نموده و از برازش و تطابق بيشتري با مقادير رسوب مشاهداتي برخوردار است . بررسي ها نشان مي دهد كه مدل‌هاي ﻣﺨﺘﻠﻒ هيدرولوژيكي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺩﺍشته و تقسيم بندي داده ها برحسب زمان وقوع ، تأثير فراواني در كاهش خطا دارد ، به طوري كه مدل فائو با كمترين درصد خطاي نسبي و ميانگين توان دوم خطابه ترتيب به ميزان 58/99 درصد و 0001/0 به‌عنوان روش بهينه و مدل دوره ي مشابه هيدرولوژيكي با بيشترين درصد خطاي نسبي به ميزان 34/100و ضريب همبستگي پايين به‌عنوان نامناسب ترين مدل برآورد رسوب معلق رودخانه ي آبشينه انتخاب شدند. نتايج نشان داد كه مدل فائو در برآورد ميزان رسوب معلق رودخانه با ضرايب تصحيح  CF1=1.24و CF2=1.46 وكمترين ميزان خطا نسبت به مدل USBR خطي با CF1=1.87 و CF2=1.97 و حد وسط با CF1=2.43 و CF2=3.01از دقت بيشتري برخوردار است. پيشنهاد مي شود در مدل‌هاي برآورد بار معلق رودخانه‌ها بازنگري و از مدل‌هاي با كمترين خطا استفاده گردد.