رخساره‌هاي كانه دار، ژئوشيمي و الگوي تشكيل كانسار آهن-استرانسيم-(منگنز) كوه ريگ، جنوب شاهرود

كانسار آهن-استرانسيم-(منگنز) كوه‌ريگ در جنوب شاهرود و در بخش شمالي پهنه ساختاري ايران مركزي واقع شده است. كانه‌زايي در توالي آتشفشاني -رسوبي ائوسن زيرين رخ داده كه شامل تناوبي ازآندزيت بازالت، بازالت و كريستال ليتيك توف مي‌باشد. ماده معدني در بخش فوقاني به صورت عدسي و همروند با لايه‌بندي سنگ ميزبان ليتيك توفي و در بخش زيرين به‌صورت رگه-رگچه‌اي كه لايه‌بندي سنگ ميزبان را قطع نموده‌اند، رخ داده است. بر اساس موقعيت چينه‌شناسي، بافت و ساخت و كاني‌شناسي، از پايين به بالا مي‌توان سه رخساره كانه‌دار رگه-رگچه‌اي(استرينگر)، برشي و نواري را از هم تمييز داد. كاني‌شناسي ماده معدني شامل گوتيت، هماتيت، مگنتيت، سلستيت، پيرولوزيت، پسيلوملان و باريت مي‌باشد كه با كاني‌هاي باطله كلسيت، كلريت، سريسيت، كوارتز و كاني‌هاي رسي همراهي مي‌شوند. در كمرپايين كانسار در پهنه استرينگر، دگرساني هاي سرسيتي و كلريتي به ترتيب در مركز و حواشي گسترش دارند. در نمودارهاي ژئوشيميايي، كانسنگ‌هاي كانسار كوه ريگ در محدوده كانسارهاي گرمابي و گرمابي زيردريايي قرار مي گيرند. كانسار آهن-استرانسيم-(منگنز) كوه ريگ از جهت داشتن توالي ميزبان آتشفشاني-رسوبي، شكل هندسي همروند با لايه بندي، بافت و ساخت، رخساره هاي كانه دار، كاني‌شناسي، پهنه بندي دگرساني و ويژگي هاي ژئوشيميايي، شباهت زيادي با كانسارهاي آهن آتشفشاني- بروندمي دارد. قابل ذكر است كه بالا بودن ميزان سلستيت از ويژگي هاي خاص اين كانه زايي بوده و تاكنون مورد مشابه آن در ايران و جهان گزارش نشده است.