همبستگي ايزوتوپي كربن-اكسيژن در كانسار سرب±نقره چنگرزه (جنوب نطنز) با تكيه بر نقش فرايندهاي تبادل سيال/سنگ و گاززدايي CO^2

بررسي تغييرات ايزوتوپي كربن-اكسيژن در كاني‌هاي كربناته باطله و سنگ ميزبان كانه‌زايي، سهم مهمي در شناخت ذخاير سرب و روي با ميزبان كربنات و سازوكار شكل‌گيري كانسنگ سولفيدي در آنها دارد. در اين پژوهش، به طور موردي همبستگي ايزوتوپي كربن- اكسيژن در تركيب كلسيت هاي گرمابي و سنگ ميزبان دولوستون كانسارسرب ± نقره چنگرزه در جنوب نطنز، مورد بررسي قرار گرفته است. واحد دولوستون زرد رنگ منتسب به سازند شتري با سن ترياس مياني سنگ ميزبان اصلي كانه‌زايي سولفيدي بوده كه بر روي افق شيلي منتسب به سازند سرخ كوه نهشته شده است. كانه‌‌هاي گالن، اسفالريت، پيريت و سولفوسالت نقره مهمترين كانه‌هاي سولفيدي منطقه هستند كه همراه باطله اصلي كلسيت نسل اول (Cal-1) و دوم (Cal-2) تشكيل شدند. بر اساس نتايج تجزيه‌هاي ايزوتوپ كربن-اكسيژن، در تركيب Cal-1 مقادير δ^13C از 3/2- تا 0/7- پرميل و مقادير δ^18O از 12/9 تا 14/6 پرميل و در تركيب Cal-2 نيز مقادير δ^13C از 7/3- تا 4/4- پرميل و مقادير δ^18O از 13/7 تا 16/4پرميل، بدست آمد. تركيب ايزوتوپي كربن-اكسيژن در واحد دولوستون ميزبان در مقايسه با كلسيت‌‌ها از محتواي بيشتر δ^13C (تغييرات بين 3/2- تا 2/9 پرميل) و محدوده وسيع‌تر δ^18O (تغييرات بين 22/6 تا 28/8 پرميل)، برخوردار است. براساس يافته‌هاي به‌دست آمده، تركيب كاني‌هاي كربناته و سنگ ميزبان در كانسار چنگرزه از كربنات‌هاي دريايي غني از C^13 تأمين شده و منشأ اكسيژن نيز تركيبي از آب‌هاي درون سازندي تهي ازO^18 (افق شيلي زيرين) و آهك‌هاي غني از O^18 (سنگ ميزبان دولوستون) است. همچنين طبق شواهد، فرايندهاي گاززدايي CO^2 و تبادلات سيال/سنگ، مهم‌ترين عوامل موثر در ته‌نشست باطله كلسيت در كانسار چنگرزه هستند كه گونه كربني HCO^3 نقش اصلي در انتقال CO^2 آبگين داشته است.