سمرقندي حلقه مفقوده تاريخ منطق

گرچه منطق سينوي مسايل زيادي را از يونان برگرفته، ولي شايسته نيست آن را صرفا شرح مفصل منطق يونان بدانيم. نوآوريهاي متعدد شيخ الرييس در علم منطق، از او يك منطق دان برجسته ساخته است. اما با وجود نوآوريهاي منطقي قابل توجه در انديشه سمرقندي مانند ارايه ملاك صدق و كذب قضاياي منحرفه، تحليل متفاوت از قضاياي حقيقيه، خارجيه و ذهنيه، معرفي نقيض قضيه جزييه مركبه، تبيين متفاوت صدق و كميت قضيه متصله لزوميه، عكس مستوي شرطيات، شناسايي ضروب غيرمنتج قياس شرطي لزومي، و دو راه حل در پاسخ به پارادوكس دروغگو (جذر اصم)، نقش او در تاريخ منطق سينوي ناشناخته مانده است؛ چراكه مهمترين اثر منطقي او يعني شرح القسطاس هنوز به صورت نسخه خطي است. سمرقندي در اين اثر به آثار منطق دانان پيش از خود توجه داشته و حضور انديشه هاي منطق دانان متقدم به خوبي مشاهده مي شود، لذا نوآوري هاي اين اثر را بايد در ميان نقدهاي او بر ديگر منطق دانان، جستجو كرد؛ درعين حال او طبق شواهد، بر انديشه منطق دانان پس از خود نيز تاثيرگذار بوده است.