ارائه يك مدل رياضي استوار امكاني به‌منظور مسيريابي، زمان‌بندي و توزيع منابع در عمليات كمك‌رساني پس از زلزله با درنظر گرفتن اختلال در توزيع در شرايط عدم قطعيت

Robust possibilistic programming for vehicle routing, scheduling and resource distribution in post-earthquake relief operations regarding disruption and under uncertainty

ازآنجايي‌كه فاجعه‌هاي طبيعي اغلب موجب از بين رفتن جان و مال انسان‌ها مي‌شوند، طراحي مناسب شبكه توزيع امدادرساني بعد از وقوع بحران ضروري مي‌باشد. به‌علاوه چون افراد آسيب‌ديده نمي‌توانند بيش از چند روز بدون آب، غذا، دارو و سرپناه زنده بمانند، مسئله مسيريابي و توزيع كالاهاي امدادي با حداكثر سرعت بسيار مهم بوده و از اهداف اصلي پژوهش در نظر گرفته‌شده است. حداقل كردن تعداد وسايل موردنياز به‌منظور كاهش هزينه‌ها و توزيع عادلانه كالاهاي امدادي به‌گونه‌اي كه در يك پناهگاه نسبت به پناهگاه ديگر، كمبود بيش‌ازحد زياد نباشد، از ديگر اهداف پژوهش مي‌باشند. براي دستيابي به اهداف فوق،‌ مدل برنامه رياضي سه هدفه سيستم لجستيك توزيع براي مسيريابي و زمان‌بندي وسايل نقليه امدادي جهت توزيع كالاهاي امدادي از مراكز توزيع به پناهگاه‌ها تحت شرايط عدم قطعيت و با در نظر گرفتن اختلال در توزيع طراحي‌شده است. به‌منظور برخورد با عدم قطعيت موجود در پارامترهاي مسئله از دو روش امكاني مختلف شامل رويكرد امكاني مبتني بر اندازه اعتبار و روش استوار امكاني بهره گرفته‌شده است. براي حل مدل چندهدفه ارائه‌شده نيز از يك رويكرد فازي تعاملي بهره گرفته‌شده است. درنهايت به‌منظور بررسي كاربردپذيري مدل رياضي ارائه‌شده، مطالعه موردي در ايران و در شهر تبريز صورت گرفته است. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده و اولويت تصميم‌گيرنده براي كاهش تقاضاي برآورده نشده در اين مقاله، روش استوار امكاني بهترين روش براي مدل‌سازي مسئله موردنظر انتخاب مي‌شود. همچنين نتايج حاصل از حل مطالعه موردي نشان داد كه بين ميزان عرضه كالاهاي امدادي و زمان توزيع كالاهاي امدادي رابطه معكوس وجود دارد و درصد كاهش زمان توزيع كالاهاي امدادي درازاي افزايش بيش‌ازحد عرضه كالاهاي امدادي بسيار ناچيز مي‌باشد.

Since natural disasters often lead to the loss of human lives and property, the proper design of a post-disaster relief distribution network is essential. Besides, because the affected people cannot survive more than a few days without water, food, medicine and shelter, the routing and distribution of relief goods at maximum speed is crucial and is one of the main goals of this research. Minimizing the number of equipment needed to reduce costs and equal distribution of relief goods, so that there is not too much shortage in one shelter than another is the other goal of the study. To achieve these objectives, a tri-objective mathematical model for a distribution logistics system is designed to route and schedule relief vehicles for distributing relief goods from distribution centers (DCs) to shelters under uncertainty, and disruptive distribution. In order to deal with the uncertainty, two different methods have been used, including a credibility-based possibilistic programming method, and the robust possibilistic method. To solve the proposed multi-objective model, an interactive fuzzy approach has been used. Then, to investigate the applicability of the proposed mathematical model, it has been implemented on a real case study in the city of Tabriz, Iran. According to the obtained results and the decision maker's priority to reduce the unmet demand in this paper, the robust possibilistic method is finally selected as the best method to handle this problem. Also, the results of solving the case study show that there is an inverse relationship between the supply of relief goods and the distribution time of relief goods, and the percentage of reduction in the distribution time of relief goods in exchange for an excessive increase in the supply of relief goods is very small, which could be ignored.