تاثير محلول‌پاشي با اسيدآسكوربيك، اسيد ساليسيليك و متانول بر ويژگي‌هاي فيزيولوژيك و كاهش خسارت تاخير كاشت كلزا

Effects of Foliar Application of Ascorbic Acid, Salicylic Acid and Methanol on Physiological Traits and Reducing the Damage Caused by Delayed Sowing Date in Canola

اين آزمايش به‌صورت كرت هاي يك­بار خردشده در قالب طرح آماري بلوك­ هاي كامل تصادفي در سه تكرار به‌مدت دو سال زراعي (1392-94) در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي‌آباد دزفول اجرا شد. در كرت­هاي اصلي سه تاريخ كاشت 15 آبان‌ماه، 5 آذرماه و 25 آذرماه و در كرت­هاي فرعي اسيد آسكوربيك با غلظت 100، 200 و 300 ميلي‌گرم در ليتر، ساليسيليك اسيد با غلظت 100، 200 و 300 ميكرومولار، متانول با غلظت 10، 20 و 30 درصد حجمي و شاهد به‌صورت محلول‌پاشي با آب مقطر مقايسه شد. اثر تاريخ كاشت و محلول‌پاشي و هم‌چنين اثر متقابل آن‌ها بر ميزان پرولين، قندهاي محلول، تعداد خورجين در بوته و عملكرد دانه در سطح 1% معني­دار بود. مقايسه ميانگين ­هاي اثر متقابل تاريخ كاشت ومحلول‌پاشي نشان داد كه بيش‌ترين تعداد خورجين در بوته (68/96) در تاريخ كاشت اول و محلول‌پاشي اسيد آسكوربيك (300 ميلي‌گرم در ليتر) تشكيل شد. از نظر عملكرد دانه بين تاريخ كاشت ­هاي مختلف تفاوت معني­داري وجود داشت و عملكرد دانه در تاريخ كاشت­ هاي دوم و سوم در مقايسه با تاريخ كاشت اول به‌ترتيب به ميزان 14 و 30 درصد كاهش يافت. هرچند محلول‌پاشي با تيمارهاي آزمايشي در تمامي تاريخ كاشت­ها موجب افزايش معني­دار عملكرد دانه شد، اما كاربرد اسيد آسكوربيك با غلظت 300 ميلي‌گرم در ليتر در تاريخ كاشت‌هاي اول و سوم و اسيد ساليسيليك با غلظت 200 ميكرومول و متانول (10 درصد) در تاريخ كاشت دوم قابل توصيه است.

The present experiment has been carried out as a split plot based on randomized complete block design with three replications in Safiabad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Dezful between 2012 and 2014. The main plots is consisted of 3 sowing dates (November 5, November 25, and December 15) with the sub plots including 10 levels of foliar application (100, 200, 300 mg.lit-1 ascorbic acid, 100, 200, 300 μmol ascorbic acid, 10, 20, 30 vol% methanol, and the foliar application of distilled water as control treatment). The effect of sowing date and foliar application as well as their interaction has had significant effect on proline, soluble sugars, number of siliques per plant, and seed yield (P≤0.01). Comparing means of sowing date × foliar application shows that the maximum number of siliques per plant (68.96) has been formed in the first sowing date with the foliar application of ascorbic acid (300 mg.lit-1). There has been a significant difference between different sowing dates: the seed yield has decreased in the second and third sowing date, compared to the first one by 145% and 30%, respectively. However, foliar application of experimental treatments has increased the seed yield in all sowing dates, but it is recommended to use ascorbic acid (300 mg.lit-1) in the first and third sowing dates as well as salicylic acid (200 µmol) and methanol (10%) in the second sowing date.