رابطه خردمندي و حسادت با واسطه‌گري عزت نفس: يك تحليل مسير

رذيله‌ي اخلاقي حسادت از جمله هيجانات منفي است كه ميل يا تلاش براي از دست رفتن نعمت واقعي يا متوهم از ديگران را در پي دارد. تحقيقات به طور ضمني بر ارتباط بين رشديافتگي شناختي (خردمندي)، عزت نفس و حسادت اشاره كرده‌اند. هدف از پژوهش حاضر، بررسي رابطه خردمندي و حسادت با واسطه‌گري عزت نفس است. اين پژوهش يك مطالعه توصيفي از نوع همبستگي است كه با استفاده از تحليل مسير و طبق مراحل پيشنهادي بارون و كني (1986) صورت گرفته است. جامعه‌ي آماري اين تحقيق را طلاب خوابگاه‌هاي رسمي سطوح عالي حوزه علميه قم (2150 نفر) در سال تحصيلي 1398-1399 تشكيل داده است و از ميان آن‌ها 326 نفر به صورت تصادفي با انتساب متناسب بر اساس ظرفيت هر خوابگاه انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از مقياس رشد خرد (گرين و براون، 2009)، مقياس عزت نفس (روزنبرگ، 1965) و پرسشنامۀ سنجش حسادت (ولي‌زاده و آذربايجاني، 1389) استفاده شد. نتايج تحليل‌هاي آماري نشان داد، حسادت با خردمندي (0/470-) و عزت نفس (0/415-) رابطه‌ي معكوس معنادار (p0/001 ) دارد. در ارتباط بين حسادت با مؤلفه‌هاي خردمندي، بالاترين ضريب همبستگي به ترتيب متعلق به نوع‌دوستي (0/451) و مديريت هيجاني (0/450) است. نتايج حاصل از بررسي فرضيه‌ي اصلي پژوهش نشان داد، عزت نفس در رابطه‌ي بين خردمندي و حسادت با ضريب استاندارد 0/348-، نقش ميانجي‌گري جزئي دارد. بنابراين، تقويت حسّ عزت نفس در افراد كه از مسير خردمندي و تكامل عقل مي‌گذرد، مي‌تواند به مديريت صحيح هيجانات منفي از جمله حسادت در آنان منتهي شود.