بررسي اثر كودهاي زيستي بر برخي از صفات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي گياه دارويي Dracocephalum kotschyi Boiss. تحت رژيم‌هاي رطوبتي مختلف خاك

زرين گياه Dracocephalum kotschyi Boiss. از مهمترين گياهان دارويي خانواده نعناعيان (Lamiaceae) است تغييرات برخي از صفات فيزيولوژيكي، اثر كود‌هاي زيستي در چهار سطح بر رشد زرين گياه در شرايط كه به علت تحميل شرايط نامساعد محيطي در حال انقراض است. به‌منظور بررسي كارايي كود‌هاي زيستي بر روي تنش خشكي در سه سطح (آبياري تا تكميل 4٠، 6٠ و 80 درصد ظرفيت مزرعه‌اي) آزمايشي در سال ۱۳۹۸ به اجرا درآمد. بررسي روند تغييرات رنگيزه هاي فتوسنتزي، فلورسانس كلروفيل و ميزان نسبي آب برگ در زرين گياه نشان داد كه با افزايش تنش خشكي ميزان كلروفيل b، a و كلروفيل كل به همراه فلورسانس كلروفيل (Fv/Fm) كاهش معني‌داري داشت. در حالي كه مصرف كود‌هاي زيستي سوپرنيتروپلاس و بيوفسفر در شرايط آبياري تا تكميل ۶٠ و ۴٠ درصد ظرفيت مزرعه اي به‌طور معني‌داري ميزان صفات فوق‌الذكر را در برگ‌هاي زرين گياه در مقايسه با گياهان تيمار شده با كود نيتروكسين و گياهان شاهد بالاتر نگه داشت. افزايش شدت خشكي همچنين باعث افزايش معني‌دار در كربوهيدرات‌ها، پروتيين‌هاي محلول، آنتوسيانين‌ها و فلاونوييد‌ها گرديد، كه البته مصرف كود‌هاي زيستي حاوي باكتري‌هاي محرك رشد٬ ميزان اين تركيبات در مقايسه با شاهد همراه با افزايش بيشتري بود. بيشترين ميزان آنتوسيانين (37/82 ميلي‌گرم بر گرم بافت تازه) و تركيبات فلاونوييد‌ها (16/62 ميلي‌گرم بر گرم بافت تازه) مربوط به گياهان رشد يافته تحت تنش خشكي شديد (آبياري تا تكميل ۴٠ درصد ظرفيت مزرعه‌اي) و مصرف كود زيستي بيوفسفر به‌دست آمد. براساس نتايج اين آزمايش استفاده از كود‌هاي زيستي سوپرنيتروپلاس و بيوفسفر باعث بهبود خصوصيات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي زرين گياه در هر دو شرايط تنش كم آبي و بدون تنش گرديد. افزايش صفات اندازه‌گيري شده، نشان‌دهنده نوعي سازگاري به شرايط تنش خشكي به حساب مي‌آيد.