ارائه الگوي سازمان سالم در مبارزه با فساد اداري از منظر نهج البلاغه

Providing A Model for Healthy Organization Against Bureaucratic Corruption According to Nahj Al-Balaghah

آموزه‌هاي دين اسلام سرشار از راهكارها و راه‌حل‌هاي در جهت ايجاد سازمان سالم و پيشگيري از بروز فساد و مبارزه با آن در جامعه مي‌باشد، چنان‌كه پيامبر و پيشوايان دين در عمل نيز اهتمام جدي به اين امر داشته‌اند. در فقه شيعه، نهج البلاغه بعد از قرآن كريم در زمره‌ي برجسته‌ترين منابع تاريخ اسلام و مهمترين كتاب ديني شيعيان بوده و اصول حكومت و زمامداري با رويكردي اسلامي به تفصيل شرح داده شده است، كه يكي از جذاب‌ترين فرازهاي آن نيز دلالت‌هايي است كه بر نحوه اداره صحيح سيستم‌هاي اجتماعي وجود دارد. از طرفي راه‌حل‌هايي كه براي اصلاح جوامع ارائه مي‌گردد، بايد براساس ارزش‌هاي پذيرفته شده همان جامعه باشد. بر اين اساس در جامعه اسلامي نيز مي‌بايست راه حل‌هاي اصلاحي، متناسب با الگوها و آموزه‌هاي اسلامي ارائه گردد، زيرا راهبردهاي غربي در بسياري از موارد لزوماً از سوي ايده‌هاي اسلامي مورد حمايت واقع نمي‌شوند. از اين‌رو، هدف اين پژوهش آن است تا با استعانت از نهج البلاغه، به الگويي اسلامي در جهت ايجاد سلامت سازماني و كاهش فساد اداري دست يابد. به همين منظور با استفاده از استراتژي پژوهشي نظريه داده‌بنياد، مضامين كتاب ارزشمند نهج البلاغه بررسي، و پس از سه مرحله كدگذاري باز، محوري و انتخابي، در مجموع 87 گزاره مفهومي در مرحله كدگذاري باز شناسايي و در مرحله كدگذاري محوري به 27 مقوله تبديل گرديد. در نهايت در مرحله كدگذاري انتخابي الگوي سازمان سالم در مبارزه با فساد اداري از منظر نهج البلاغه، طراحي گرديد.

Islamic teachings are full of strategies that create a healthy organization and prevent corruption and fight against it in society. Prophet and religious leaders also have paid serious attention to this matter. In Shiite jurisprudence, Nahj al-Balaghah is one of the most prominent sources in Islam's history and the Shiites' religious book after the Holy Quran. This book precisely explains the principles of administration based on the Islamic approach. Among the sensational phrases of Nahj al-Balaghah are the ones that imply the proper management of social systems. Moreover, the solutions offered for the reform of societies must be based on society's accepted values. Accordingly, in Islamic society, solutions should be provided by Islamic models and teachings because Islamic ideas do not necessarily support Western strategies in many cases. Therefore, this study aims to provide an Islamic model to create organizational health and reduce bureaucratic corruption using Nahjul Balagha. For this purpose, using data-based theory, the contents of Nahj al-Balagheh were examined. After three stages of open, axial, and selective coding, a total of 87 conceptual propositions were identified in the open coding stage and converted into 27 categories in the axial coding stage. Finally, in the selective coding stage, the healthy organization model in the fight against bureaucratic corruption was designed according to Nahj al-Balaghah.