نقد و بررسى كتاب دستور زبان فارسي براساس نظريۀ گروه‌هاي خودگردان در دستور وابستگي

دستور وابستگي يكياز دستورهاي صورتگرا است كه براساس وابستگي بين عناصر واژگاني يك جمله بنا نهاده شدهاست. اين وابستگيها مبتنيبر ظرفيت واژگان است؛ بنابراين، بازنمايي معنايي واژهها در چارچوب ظرفيت ستون فقرات اين دستور است. مقاله حاضر براساس سه رأس مطالب، به بررسي و نقد كتاب «دستور زبان فارسي براساس نظريه گروه‌هاي خودگردان در دستور وابستگي» مي‌پردازد. ابتدا مروري مختصر بر فصل‌هاي كتاب ارائه مي‌گردد. سپس به تحليل و ارزيابي اثر پرداخته شده و نقاط ضعف و قوت كتاب از زواياي مختلف بررسي مي‌شود. در اين بخش از نظر اصطلاح‌شناسي و بيان مفاهيم نكاتي مطرح مي‌گردد. ازآنجاكه دستور وابستگي جزء دستورهاي زايشي نيست مقايسه‌اي بين دستور وابستگي و ساخت سازهاي انجام شده‌است تا درك محتوا براي خواننده‌اي كه پيش‌زمينه دستور زايشي دارد آسان گردد و از تشويش ذهن وي در مورد برخي مفاهيم پايهاي بكاهد. در انتها درمورد چگونگي توسعه دستور وابستگي در اين كتاب، نكات و پيشنهاداتي ارائه مي‌گردد.

The dependency grammar is one of the grammar formalisms that is originated according to the dependency relations of lexical elements in a sentence. This dependency is based on the valence of the lexicon; therefore, in this formalism the semantic representation of the words as valence is the backbone of the grammar. The current paper reviews the book entitled “Persian Grammar based on the Autonomous Theory in Dependency Grammar” according to three major contents. Firstly, the chapters of the book are briefly overviewed. Then, the book’s content is evaluated and analyzed and the weak and strong points of the book are studied from different perspectives. In this section, some suggestions are provided for the terminology and expressed concepts. Since dependency grammar does not belong to generative grammar, a comparison is made between the dependency and phrase structure grammar formalisms to understand the content better and to ease the mind of the reader with the generative grammar background about the basic concepts of the dependency grammar. At the end, suggestions are provided to extend the dependency grammar in the book.