ظهور گنج نهان از ديدگاه سيد حيدرآملي و ملاصدرا

منشا ظهور و آفرينش مراتب همه موجودات اعم از مجرد و مادي حب ذاتي حق به ظهوركمالات مكنون است و اين مسيله با توجه به براهين حكمي مبتني بر شهود در حكمت متعاليه و عرفان نظري و همچنين با استناد به آيات و روايات، قابل اثبات مي باشد. حق تعالي همان گنج نهان و وجود لابشرط مقسمي است كه حب به ذات اقدسش سبب ظهور اسما و صفات و كمالات او شده است. لذا اولين موجود تعين يافته و آخرين موجود تنزل يافته در انتهاي سلسله تنزلات، انسان كامل بوده كه بر آگاهي خود از خاصيت آيينگي آگاه است و هرگاه گنج نهان اراده نمايد تا معروف قرار گيرد هيچ موجودي جز انسان كامل به ظهور تام عارف نخواهد شد.برخي براين باورند كه بدون توجه به مرتبه انسان، درك مراتب هستي و شناخت قابليت هاي آن امكان پذير نيست. ازاين جهت، آفرينش انسان علت و مقصد نهايي پيدايش و ظهور كثرت اسمايي و يا غايت عبوديت است و بدون شناخت و معرفت، عبوديت امكان پذير نيست. در اين نوشتار ديدگاه سيد حيدر آملي و صدرالدين شيرازي كه نگاه هر دو منطبق بر هستي شناسي واحدي است، علت و چگونگي آشكار شدن گنج نهان و همچنين معرفت به آن، تبيين و بررسي شده است.