معرفي و نقد كتاب بهداشت زبان

مقاله حاضر به نقد ترجمه كتاب «بهداشت زبان» (1395) نوشته دبورا كمرون (2012) اختصاص دارد. كار بررسي و نقد ترجمه اين كتاب برمبناي مدل نقد ترجمه خانم كاتارينا رايس (Reiss, 2000) و در سطوح مختلف معنايي، دستوري، واژگاني، و سبكي به انجام خواهد رسيد. در اين مقاله همچنين اصل كتاب كمرون و اهم مباحث مطرح­شده در آن معرفي خواهد شد. كمرون در اين كتاب ديدگاه­هاي حاميان پاكي زبان و گروه مقابل آنها يعني زبان‌شناسان را بررسي و نقد مي­كند. وي همچنين يك­رشته گفتمان‌ها، سيره‌ها، اعمال و اقداماتي را معرفي مي­كند كه حول محور كنترل تغيير در زبان قرار مي­گيرند و به اين فعاليت­ها و اقدامات نام كلي «بهداشت زبان» را اطلاق مي‌كند. يافته­هاي اين بررسي نشان مي­دهند كه متن ترجمه اين كتاب در هيچ يك از سطوح مورد بررسي در مدل رايس به تعادل دست نيافته است. بدفهمي و انتقال نادرست معاني و مفاهيم، گرته‌برداري دستوري، نارواني متن، برابريابي‌هاي نامناسب، آميختن سبك گفتاري با نوشتار از جمله اشكالاتي است كه در متن ترجمه به وفور مشاهده مي‌شود. در نتيجه مي­توان گفت كه كيفيت متن ترجمه به هيچ روي در خور زبان مشترك ايرانيان نيست.

The present paper aims at introducing “Verbal Hygiene” by Deborah Cameron (1995, 2012) and assessing the quality of its translation into the Persian Language. In her book, Cameron discusses long-standing debates among proponents of two competing perspectives on language use. On the one hand, there are the traditionalist grammarians who contend that any change is undesirable. Accordingly, they seek to prescribe standards for using language. On the other hand, there are the linguists who argue that language is naturally in a state of flux. “Verbal Hygiene” is a term coined by Cameron to refer to all discourses, practices, and measures directed at regulating language. In this paper, the quality of the Persian translation of the book was assessed based on the model proposed by Katharina Reiss for translation criticism (Reiss, 2000), and it was shown that the translation is poor and quite unsatisfactory. Misinterpretation of the source text, incorrect rendering of the concepts and meanings, grammatical calques, lack of fluency, inappropriate equivalents, and intermingling spoken and written styles of language use are among the deviations in the target text.