اثر تاريخ كاشت و تراكم بوته بر عملكرد و كيفيت علوفه ارقام كينوا (.Chenopodium quinoa Willd) در منطقه معتدل سرد استان كرمان

Effect of Planting Date and Plant Density on Forage Yield and Quality of Quinoa (Chenopodium quinoa willd.) Varieties in Cold Temperate Region of Kerman Province in Iran

به منظور بررسي كميت و كيفيت علوفه چهار رقم كينوا (.Chenopodium quinoa willd) تحت تاثير تاريخ كشت و تراكم بوته آزمايشي به ‌صورت اسپيلت ‌فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي جوپاركرمان در دو سال 1397 و 1398 انجام شد. در اين پژوهش تاريخ كشت‌هاي دوم مرداد، 17 مرداد و اول شهريور در كرت هاي اصلي و فاكتوريل دو تراكم كشت 16/6 و 33/3 بوته در مترمربع و چهار رقم Titicaca ، Giza1، Q12 وQ18 به صورت تصادفي در كرت هاي فرعي قرارگرفتند. نتايج نشان داد رقم Q12 به ترتيب با توليد 37/4 و 7/62 تن در هكتار علوفه تر و خشك بيشترين عملكرد و رقم Giza1 به ترتيب با توليد 24/9 و 6/39 تن در هكتار علوفه تر و خشك كمترين عملكرد را داشت. مقايسه ميانگين هاي تاريخ‌هاي مختلف كاشت نشان داد كه تاريخ كاشت 17 مرداد به ترتيب با 35/9 و 7/76 تن در هكتار علوفه تر و خشك بيشترين عملكرد را داشت. نتايج كيفيت علوفه نشان داد كه رقم Q12 با 18/68 درصد پروتيئين خام نسبت به ساير ارقام برتري معني‌داري داشت. كمترين مقدار فيبر نامحلول در شوينده خنثي (34/24 درصد) و فيبر نامحلول در شوينده اسيدي (17/76 درصد) به رقم Giza1 تعلق داشت. بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش كشت رقم Q12 در تاريخ كاشت 17 مرداد با تراكم 33/3 بوته در مترمربع براي كشت دوم منطقه جوپاركرمان با اقليم معتدل سرد توصيه مي‌شود.

To evaluate the effect of planting date and plant density on forage yield and quality of four forage quinoa (Chenopodium quinoa willd.) varieties, a field experiment was carried out in 2018 and 2019 at the Jupar agricultural and natural resources research station, Kerman, Iran. The experimental design was split factorial arrangements in randomized complete block design with four replications. Experimental treatments consisted of; planting dates at three levels (24 July, 08 August and 23 August) assigned to main plots, and factorial of four varieties (Giza1, Titicaca, Q12 and Q18) and plant density at two levels (16.6 and 33.3 plant m-2) were randomized in sub plots. The results showed that var. Q12 had the highest forage yield with 37.4 and 7.62 t ha-1 of fresh and dry forage, respectively, and var. Giza1 with 24.9 t ha-1 of fresh forage and 6.39 t ha-1 of dry forage had the lowest forage yield. Planting date on 08 August had the highest forage yield with an average of 35.9 and 7.76 t ha-1 of fresh and dry forage, respectively. Quality analyses showed that var. Q12 with 18.68% crude protein in forage had significant advantage over other varieties. The lowest neutral detergent fiber (NDF) and acidic detergent fiber (ADF) contents belonged to var. Giza1. Based on the results of this study, var. Q12 can be grown on 08 August with plant density of 33.3 plant m-2 as second crop in Jupar region, with cold temperate climate, in Kerman province in Iran.