شناسايي آلل‌هاي خودناسازگاري در برخي ارقام و ژنوتيپ‌هاي آلو ژاپني (.Prunus salicina Lindl) با استفاده واكنش زنجيره اي پلي‌مراز

Evaluation of Resistance to Leaf Rust (Puccinia tritic Eriks.) at Seedling Stage in Wheat Genotypes

آلوها در بين مهمترين درختان ميوه در جهان قرار دارند. آلوهاي ژاپني ديپلوئيد و اغلب ارقام خودناسازگارند. شناسايي آلل‌هاي خودناسازگاري براي گسترش اين محصول و دورگ گيري ضروري است. در اين تحقيق آلل‌هاي خودناسازگاري 14 ژنوتيپ آلوي ژاپني با استفاده از واكنش زنجيره اي پلي مراز (PCR) و گرده افشاني كنترل شده، شناسايي شد. با به كار بردن هفت جفت آغازگر مكان ژن‌هاي S-Rnase و SFB تنوع بالايي در آلل‌هاي ناسازگاري مشاهده شد. هيجده باند با اندازه‌هاي 215 تا 1734 جفت باز با جفت آغازگرهاي EMPC2consFD وEMPC3consRD تكثيرگرديد. با مقايسه اندازه باندهاي بدست آمده با اندازه آلل‌هاي S موجود در NCBI، تعداد پنج باند با اندازه‌هاي جديد مشاهده شد كه پس از توالي‌يابي مي‌توانند كانديداي آلل جديد باشند. ارقام آلو سنقر آبادي، شماره 16 و واعظي داراي آلل Sb بودند كه عامل خودسازگاري است و با خودگرده افشاني، واعظي، سنقرآبادي و شماره 16به ترتيب 0/79، 0/21 و 0/32 درصد خودباروري داشتند. نتايج خودگرده افشاني نشان داد كه اغلب ارقام و ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي خودناسازگار بودند، اما رقم سيمكا با 2/9 درصد خودباروري نيمه خود(نا)سازگار بود. بيشترين ميانگين آلل تكثير شده در آغازگرها مربوط به ارقام لارودا و بلك آمبر و كمترين آلل تكثير شده مربوط به ارقام شايرو و قطره طلا بود. بر اساس نتايج اين پژوهش روش‌هاي مولكولي در تركيب با روش‌هاي باغي در شناسايي آل هاي ناسازگاري بسياركارآمد هستند.

Leaf rust caused by Puccinia triticina Eriks. is the most widespread and regularly occurring rust on wheat. Genetic resistance is the most economical approach of preventing yield losses due to leaf rust. To evaluate the resistance of 320 wheat genotypes at seedling stage to four leaf rust isolates, an experiment was carried out using randomized complete block design with two replications in the greenhouse conditions of the cereal pathology unit of Seed and Plant Improvement Institute in Karaj, Iran. To evaluate the resistance, two components of infection type and latent period, were used. Analysis of variance showed that there was highly significant differences between the genotypes for each of the two components. Dehdasht, Dena, Karaj-2, Khazar-1, Sepahan and Parsi and seven landraces were resistant to all isolates at seedling stage. The correlation between infection type and the latent period was negative and significant. Cluster analysis classified the genotypes into three clusters: susceptible, moderately susceptible to moderately resistant, and resistant to immune. More than 78 percent of the genotypes were in susceptible cluster. Identified resistant genotypes, especially landraces, can be used as sources of resistance to leaf rust in wheat breeding programs.