جريان ‌شناسي ناكثين با تأكيد بر نهج البلاغه

A Study of Nakesin Movement with Emphasis on Nahj al-Balaghah

شورش ناكثين در دوران خلافت امام علي عليه السلام، يك رفتار جمعي خشونت‌آميز و هنجار‌شكن و فرآيندي ناسازگار با تعادل اجتماعي بود. حكومت امامj كه با شوراي امت تشكيل شد، به نظر مي‌رسيد مقبول همگان قرار گيرد، ولي افرادي كه مدعي مصاحبت با رسول خداa بودند، نظير طلحه، زبير و عايشه، جنگ جمل را بر آن حضرت تحميل كردند. دو عامل محروميت از اصل خلافت و عدم مشاركت در پست‌هاي حكومتي نقش بسزايي در مخالفت و تقابل طلحه و زبير با امام داشت. هرچند آن حضرت با راهكارهاي مختلف كوشيد تا شعله جنگ جمل را خاموش و از ريختن خون مسلمانان جلوگيري كند، اما به مقصود خويش در اصلاح بسياري از آنان نرسيد و فتنه آنان به جنگ كشيده شد. اين پژوهش به شيوه توصيفي‌ـ تحليلي انجام گرفته به بررسي عوامل ايجاد آشوب و طغيانگري در حوزه حكومت اسلامي امام علي عليه السلام و تبيين چهره‌هاي مؤثر ناكثين پرداخته‌است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه مهم ترين انگيزه‌هاي سران جريان ناكثين در ايجاد شورش عبارت بود از: رياست‌طلبي، سودجويي، دنياگرايي وعدم تحمل عدل علوي. اين جريان در عصر خود موجب انحراف برخي از مسلمانان و نيز ايجاد تفرقه درميان امت اسلامي و پيدايش دو جنگ صفين و نهروان گرديد و در پي آن‌، مذاهب كلامي و نحله‌هاي فكري‌-‌ عقيدتي مختلفي بوجود آورد كه هر يك خود عامل اختلاف در بين مسلمين گرديدند.

The revolt of Nakesin during the caliphate of Imam Ali (AS) was a violent and norm-breaking collective behavior and incompatible with social balance. The Imam's rule, formed with Ummah Council, seemed to be accepted by all, but those who claimed to be friends with the prophet, such as Talha, Zubair, and Aisha, imposed war on him. The two factors of deprivation of the principle of caliphate and non-participation in government positions played a significant role in the opposition and confrontation of Talha and Zubair with the Imam. Although Imam tried to extinguish the flame of the battle of Jamal (Camel) using various methods and prevented the bloodshed of the Muslims, they did not accept the views and tactics of the Imam (AS), and their sedition was drawn into war. This research has been done in a descriptive-analytical method to study the causes of chaos and rebellion in Imam Ali's Islamic government and explain the influential figures of Nakesin. The results show that the most important motives of Nakesin in creating revolt were: power-seeking, jobbery, secularism, and intolerance of Alawite justice. This trend in its time caused some Muslims' deviation and caused divisions among the Islamic ummah and the emergence of two wars, Safin and Nahrawan. As a result, different theological religions and schools of thought emerged, each of which caused discord among Muslims.