فرازهاي اخلاقي نهج البلاغه در گلستان سعدي

Ethical phrases of Nahj al-Balaghah in Gulistan of Saadi

آموزه‌هاي مكتب اهل بيت عليهم السلام خاصه اخ ­القرآن راهگشايي سعادت­بخش در طي ادواره مختلف بوده اين امر باعث التجاي شاعران و نويسندگان و پيوند آثار ادبي، علمي و ... بدان­ گشته در اين باره، اثري چون گلستان سعدي پيوند اسرارآميزي با نهج­ البلاغه دارد. سبك بيان و فصاحت كلام سعدي در گلستان، بي ­تأثير از سبك نهج­ البلاغه نيست و علاوه بر مشابهت ساختاري در سجع پردازي‌ها، مؤلفه‌هاي اخلاقي اين كتاب به سه شيوه از نهج­ البلاغه اقتباس يافته است: گاه تعبيرها و جملاتي به صورت مستقيم از نهج ­البلاغه موجب تضمين كلام سعدي در گلستان شده، گاه مضامين و پيام اخلاقي مشترك اين دو اثر از حيث زباني، بياني و تصويري، ‌سبب تشابه گشته، خواننده را به بهره‌گيري سعدي از نهج ­البلاغه رهنمون مي­سازد علاوه بر اين موارد، فرازهاي اخلاقي گلستان گاه به‌ لحاظ محتوايي با نهج­ البلاغه قرابت داشته به آرايش لفظي و معنوي گلستان افزوده­­است. اين مقاله با شيوه توصيفي _ تحليلي، مصاديق اخلاقي گلستان ـ كه اشتراكات لفظي، معنايي و سبكي با نهج­ البلاغه دارند ـ تجزيه و تحليل نموده، بهره‌­مندي سعدي از اين سرچشمه لايزال را تبيين ساخته است.

The most crucial mission of human-saving schools is the felicity of human beings. The teachings of the ahl al-bayt (AS) and Nahj al-Balaghah schools have been the path to prosperity during different periods and created a god connection among poets, writers, and their works. In this regard, Gulistan Saadi has a mysterious connection with Nahj al-Balaghah. The style of expression and eloquence of Saadi's words in Gulistan is based on Nahj al-Balaghah. Besides structural similarity in the rhymes, the moral components of this book have been adapted from Nahj al-Balaghah in three ways. Sometimes interpretations and sentences directly from Nahj al-Balaghah guarantee Saadi's words in Gulistan, sometimes the common themes and moral message of these two works from similar linguistic, expressive and visual approaches persuade the reader about the Saadi's usage of Nahj al-Balaghah. In addition to these cases, the moral phrases of Gulistan are sometimes similar to Nahj al-Balaghah, which highlighted the verbal and spiritual arrangement of Gulistan. This article has analyzed the moral examples of Gulistan -which has verbal, semantic, and stylistic similarities with Nahj al-Balaghah -in a descriptive-analytical method and has indicated Saadi's benefit from this eternal source.