مقايسه ويژگي‌هاي پيشوا و حاكم در هفت بزمِ انوشيروان با بوذرجمهر و نهج‌البلاغه

Comparison of a Leader an‎d Ruler's Characteristics in Seven Feasts of Anoshirvan with Bozorgmehr and Nahj al-Balaghah

فردوسي در بخش تاريخي شاهنامه از مجالس «بزم» انوشيروان، پادشاهِ ساساني ياد مي‌كند. در پندها و حكمت‌هاي مختلف و بسيار متنوع در اين هفت بزم، شرايط پيشوا از زبان بوذرجمهرِ حكيم را نيز به صورت گسترده بيان مي‌كند. به‌نظر مي‌رسد توصيه‌هاي كلّي بوذرجمهر، پندهايي است كه دوست دارد انوشيروان آن‌ها را بشنود و به آن‌ها عمل نمايد. از ديدگاهِ او پيشوا و حاكم بايد جامعِ صفات نيكو و دور از خصلت‌هاي بد باشد. اهمّيّت اين پژوهش با دقّت به اينكه فردي حكيم مانند فردوسي از زبانِ حكيمي ديگر مانند بوذرجمهر ويژگي‌هاي حاكم را بيان مي‌كند، بيشتر بروز خواهد كرد. اين توصيه‌ها شباهت‌هاي زيادي به سخنان امير مؤمنان حضرت علي عليه السلام در نهج البلاغه دارد. به‌نظر مي‌رسد فردوسي حكيم با بهره‌گيري از نهج البلاغه آن حضرت، -‌علاوه بر پايبندي به اصل داستان‌هايي كه جمع‌آوري كرده است‌ـ به غنا بخشي حكمت‌ها و دغدغه‌هاي مذهبيش با بهره‌گيري از اين سخنان نظر داشته است. تاريخ تاكنون بارها تكرار شده و خواهد شد. تجربه گذشتگان مي‌تواند چراغِ راهِ آينده باشد. به‌نظر مي‌رسد با عمل به اين پندها و حكمت‌ها، حاكم نزد خاص و عام و براي زمان‌هاي طولاني محبوب و سربلند خواهد شد. اين پژوهش از نوع نظري و به روش كتابخانه‌اي به صورت مقايسه بين هفت بزم انوشيروان و حكمت‌هاي موجود و مشابه آن‌ها با نهج‌البلاغه انجام شده است.

In the historical part of the Shahnameh, Ferdowsi mentions the feasts (bazm) of Anooshirwan, the famous Sassanid king. In the manifold wisdom of these seven feasts, Bozorgmehr widely expresses the leader's conditions. It seems that these general pieces of advice of Bozorgmehr are the ones that he prefers Anooshirwan to hear and follow them. According to this approach, the leader and the ruler must stay away from destructive features and be the source of decent qualities. The importance of this research will be further highlighted by the fact that a wise person like Ferdowsi expresses the characteristics of a ruler using the words of another sage, like Bozorgmehr. These pieces of advice are very similar to the words of Imam Ali (AS). It seems that Ferdowsi, besides adhering to the essence of his collected stories, also has enriched his religious pearls of wisdom and concerns through Imam's words. History has been and will be repeated many times. The experience of the past can be a beacon for the future. It is hoped that this research will remind politicians and rulers of wise practice. It seems that by following this advice and wisdom, the ruler will become popular with the public and for a long time. This research has been done theoretically and in a library method by comparing the seven feasts of Anooshirwan and the existing and similar pearls of wisdom in Nahj al-Balaghah.