تعيين كننده هاي تجارت دوجانبه ايران و چين

با توجه به اهميت تجارت بين الملل و شناخت روابط تجاري در پيشرفت اقتصادي كشورها، بررسي موانع و مشوق ها از جمله نقش تكنولوژي در شكل دهي الگوهاي تجارت حائز اهميت است. با توجه به حجم بالاي تجارت بين ايران و چين، ارزيابي الگوي تجاري بين اين دو كشور حائز اهميت است. در اين پژوهش براي مطالعه الگوي تجاري ما بين ايران و چين و بررسي عوامل مؤثر بر آن به ويژه نقش شكاف تكنولوژيك ابتدا شاخص تجارت درون صنعت (IIT) با استفاده از معيار گروبل و لويد (GL) بر اساس كدهاي دورقمي (HS) محاسبه شده و سپس الگوي رگرسيوني با بهره گيري از رهيافت جاذبه و روش حداقل مربعات پويا (DOLS) براي دوره زماني 2017-1995 برآورد مي شود. مطابق با نتايج تجربي متغيرهاي شكاف تكنولوژي و نوسان نرخ ارز بر تجارت درون صنعتي ايران و چين اثر منفي داشته در حالي كه برجام اثر مثبت و به لحاظ آماري معنادار داشته است. همچنين نتايج تجربي حاكي از آن است كه تجارت ايران و چين از نوع تجارت درون صنعت نيست و بيشتر تجارت اين دو كشور بر مبناي تجارت بين صنعتي است كه وجود شكاف تكنولوژيك و موانع تجارت مانند تحريم هاي اقتصادي از جمله مهمترين دلايل اين نقصان است.

According to the importance of international trade and recognition the coun-try's business relationship in economic progress of countries, barriers and in-centives, including the role of technology in shaping trade patterns is im-portant. Due to the high volume of trade between Iran and China, it is im-portant to evaluate the trade model between the two countries. Therefore, to study the trade model of Iran and China, and to evaluate its determinants, in particular the role of technological gap, in this study, the Intra-Industry Trade Index (IIT) was first Calculated by Grobel and Lloyd (GL) based on two-digit codes (HS) Then the regression model is estimated by applying gravity model and dynamic least squares method (DOLS) during 1995-1995. According to the empirical results, technological gap and exchange rate fluctuations have had a negative effect on Iran's and China's intra-industry trade, while the Joint Comprehensive Plan of Action has had a pos-itive and statistically significant effect on bilateral trade. Also, empirical re-sults indicate that Iran-China trade is not an intra-industry trade, and most of the trade is based on inter-industry trade, which is the presence of tech-nological gap and barriers to trade such as economic sanctions are one of the most important reasons for this imbalance.