كليدواژه :
شمال غرب ايران , كردستان , غار كرفتو , باستان‌شناسي , آيين مهري
چكيده فارسي :
قلعه و غار باستاني كرفتو در شمال غرب ايران و در منطقه‌اي كوهستاني ميان سقز و تكاب در استان كردستان قرار گرفته است. براي نخستين بار، در اوايل قرن نوزدهم ميلادي، پزشك و جراحي انگليسي به نام جان كرميك از همراهان شاهزاده عباس‌ميرزا در شهر تبريز از اين مجموعه بازديد كرد. جهانگرد معروف انگليسي، سر رابرت كرپورتر نيز با استفاده از يادداشت‌هاي كرميك از اين غار بازديد و نقشه و رونوشتي از كتيبه يوناني آن تهيه كرد. پس از او پژوهشگران متعددي با مليت‌هاي گوناگون ترجمه كتيبه يوناني را بازنگري يا آثار اين غار را بررسي كردند. همچنين عكس، گزارش و نقشه‌هايي همراه با جزئيات دقيق‌تري تهيه كردند؛ با اين حال حفاري باستان‌شناسي در اين مكان نزديك به دو قرن به تعويق افتاد. در تابستان سال 1376، نخستين هيئت باستان‌شناسي از پژوهشكده باستان‌شناسي با همكاري اداره كل ميراث فرهنگي استان كردستان در اين مجموعه به گمانه‌زني و ساماندهي پرداخت و پس از آن عمليات كاوش و ساماندهي در سه فصل ادامه يافت. آثار به‌دست‌آمده از اين مجموعه و مناطق هم‌جوار نشان‌دهنده استفاده آييني، سكونت موقت و متناوب انسان از پيش از تاريخ تا عصر حاضر است. اين مقاله كه حاصل كاوش و عمليات ميداني سال 1376 است به تحليل شواهد باستان‌شناختي به‌دست‌آمده از طبقه C و به‌ويژه چاه موجود در يكي از اتاق‌هاي مجموعه دست‌كند پرداخته است. يافته‌ها بر استفاده آييني انسان از اين چاه دلالت دارد.
چكيده لاتين :
Karaftu ancient castle and cave are located in the northwest of Iran and in a mountainous region between Saqhez and Takab in Kurdistan province, Iran. For the first time, an English physician and surgeon in the early nineteenth century, John Cormick, visited the Cave. The famous English explorer Sir Robert Ker Porter also visited the cave using Cormick’s notes and made a map and a copy of the Greek inscription. After him, various scholars of various nationalities, translated the Greek inscription, or reviewed the cave, and provided photographs and reports with details, but archaeological excavations were postponed in this place for nearly two centuries. In the summer of 1997, the first archaeological team, in collaboration with the Cultural Heritage Bureau of the Kurdistan province, excavated this cave, and then the exploration and organizing operations continued in three seasons. The study of site and the adjoining areas indicated the ritual use, and temporary residence of humans from prehistoric times to the present. This paper aimed to analyze the archaeological evidence obtained in the field study performed in 1997 from the C floor and especially the well in one of the rooms. The findings point to the ritual use of this well.
