عنوان مقاله :
معرفي عناصر معماري بافت قديم روستاي ديهوك
پديد آورندگان :
محمودي، علي اصغر دانشگاه مازندران - دانشكده هنر و معماري - گروه باستان‌شناسي، بابلسر، ايران , رافعي، رضا دانشگاه بيرجند - گروه باستان‌شناسي - دانشكده هنر، بيرجند، ايران , ذوالفقاري، سجاد دانشگاه بيرجند - گروه باستان‌شناسي - دانشكده هنر، بيرجند، ايران , اكبرپور، قاسم دانشگاه بيرجند - گروه باستان‌شناسي - دانشكده هنر، بيرجند، ايران
كليدواژه :
بافت قديم روستاي ديهوك , اقليم , معماري , خانه , موقعيت ارتباطي
چكيده فارسي :
برخورداري ايران از اقليم‌هاي مختلف آب و هوايي موجب شده است كه بافت‌هاي مناطق مختلف تحت تأثير اقليم همان منطقه شكل بگيرد. ملاحظات اقليم و جغرافياي خاص يك منطقه، عامل اصلي و مهم فرم‌زايي بافت قديمي و عناصر معماري است. محيط‌زيست شهرها و روستاها و حتي تك‌بناهاي مربوط به يك اقليم خاص، ويژگي‌هاي خاص و متناسب با آن اقليم و جغرافيا را به دست مي‌آورند. از آنجا كه بخش عمده‌اي از مساحت كشور ايران را نواحي گرم و خشك دربرمي‌گيرد، بافت شهري و روستايي در اين مناطق متناسب با اقليم گرم و خشك به وجود آمده است؛ به گونه‌اي كه پاسخ‌گوي نيازهاي ساكنان آن باشد. از جمله بافت‌هاي قديمي در اقليم گرم و خشك، بافت قديمي روستاي ديهوك واقع در شهرستان طبس در خراسان جنوبي است كه در حاشيه كوير لوت قرار دارد. هدف اصلي نگارش اين مقاله معرفي اين بافت و عناصر معماري موجود در آن است. بافت قديم روستاي ديهوك شامل مسجد جامع، قلعه، بازار، آب‌انبار، آرامگاه و فضاهاي مسكوني است. در اين ميان، دلايل مختلفي از جمله موقعيت ارتباطي و منابع آب نسبتاً كافي نقش مهمي در شكل‌گيري و توسعه بافت قديم ديهوك داشته است. شرايط آب و هوايي در اين منطقه موجب شده است بافت آن با توجه به اقليم و نياز ساكنان شكل بگيرد و نقش محيط را در انتخاب مصالح و فضاهاي مسكوني و عمومي در نظر بگيرند. پژوهش حاضر از نوع تحقيقات توصيفي و تحليلي با رويكرد تاريخي و فرهنگي بوده و جمع‌آوري يافته‌هاي آن به‌كمك مطالعات ميداني و كتابخانه‌اي انجام شده است.
چكيده لاتين :
Different climates has caused the formation of different regions in Iran. Climate and geographical considerations specific to a region is itself a major factor in shaping the old places and architectural elements. The environment of cities and villages, and even single buildings related to a particular climate, acquire special characteristics appropriate to that climate. Since most of the area of Iran is covered by hot and dry areas, the urban and rural parts in these areas have been created in accordance with the hot and dry climate, so that it meets the needs of its inhabitants. Among the old places in hot and dry climate is the old village of Deyhuk located in South Khorasan province - Tabas city, which is located on the edge of Lut desert. The main purpose of this article is to introduce this village and its architectural elements. The old places of Deyhuk village includes the Grand Mosque, the castle, the bazaar, the water reservoir, the tomb and the residential spaces. Various reasons including its strategic position in terms of communication and relatively sufficient water resources have played an important role in the formation and development of the old texture of Deyhuk. Climatic conditions in this region have caused it to be formed according to the climate and the needs of residents considering the role of the environment while choosing materials as well as residential and public spaces. The present study was a descriptive and analytical research with a historical and cultural approach and its findings were collected through field and library studies.
