پديد آورندگان :
هوشيار، فريماه انشگاه اصفهان، اصفهان، ايران , حيدري، داريوش دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ايران , همت زاده، سعيد فاقد وابستگي سازماني
كليدواژه :
سبك سازي , بناهاي تاريخي , قيد بندي , كنوبندي
چكيده فارسي :
معماري ايراني آكنده از نوآوري‌ها و ابتكارهايي است كه به مرور زمان تكامل بيشتري يافته و موفق به برپايي بناهايي پايدار و برخوردار از منطق ايستايي و تعادل نيروها شده است. استفاده از مصالح بومي در كنار به كار بردن روش‌ها و تكنيك‌هاي سازه‌اي متنوع، راه را براي معماران ايراني جهت خلق فضاهاي بي‌نظير و پايا هموار كرده است. يكي از مهم‌ترين وظايف معماران و مرمتگران، بازخواني و تحليل اين روش‌هاست؛ چراكه بي‌شك، براي وارد شدن به مقوله شناخت، حفاظت و مرمت ميراث معماري نياز است تا در ابتدا با رويكرد علمي به اين ميراث عظيم نگريسته و سپس آناليز دقيقي از سازه بنا به عمل آيد. يكي از اين تكنيك‌ها، سبك‌سازي است. اين مهم با بهره‌گيري از هندسه، تناسبات، تجربه و درايت معمار حاصل شده است. سبك‌سازي در بناهاي تاريخي به روش‌هاي مختلفي اجرا مي‌شده و در كنار كاهش وزن بنا، باعث تعادل در نيروهاي وارد بر اجزاي باربر به‌ويژه تاق و تأمين پايداري بيشتر بنا مي‌شده است. اين پژوهش در پي يافتن پاسخ اين پرسش‌هاست كه سبك‌سازي در بناهاي تاريخي چگونه و به چند طريق اجرا مي‌شده، چه نقشي در توازن نيروها در بنا به عهده داشته و چگونه توانسته است باعث افزايش عمر مفيد و مقاوم‌كردن بنا در برابر بلاياي طبيعي شود. براي يافتن پاسخ، نوشتار پيش رو با هدف بررسي و شناخت روش مزاياي سبك‌سازي در بناهاي سنتي صور گرفته و سپس انواع روش‌هاي سبك‌سازي را از لحاظ شكل و نحوه انتقال نيرو و اثرگذاري بر بنا بررسي كرده است. اين الگوها توسط شكل‌هايي كه معرف طرح كلي ساختاري و هندسي آنهاست، همراه با تحليل و بررسي ارائه شده است. روش پژوهش كيفي مبتني بر مطالعات توصيفي، تطبيقي، ميداني و تحقيق از استادكاران سنتي بوده كه در نهايت با استفاده از مدل‌سازي توسط نرم‌افزار اتوكد و تري‌دي‌مكس و مقايسه انواع شكل‌هاي سبك‌سازي، سعي در ارائه تيپولوژي سبك‌سازي در عناصر سازه سنتي كرده است. در انتها، روش‌هاي متنوع سبك‌سازي در ابنيه سنتي مشخص و اين موضوع درك شده است كه سبك‌سازي با كاهش وزن سازه و حل مسائل رانشي، سبب پايداري بيشتر بنا مي‌شود. گفتني است اين بررسي شامل گنبد، طاق‌هاي گنبدي و سازه‌هاي تمام چوب نيست كه در اقليم خزري ايران رايج است.
چكيده لاتين :
Iranian architecture is full of innovations and initiatives that have evolved over time
and have succeeded in erecting sustainable buildings with a logic of static and
balanced forces. It has succeeded in erecting stable structures with a static logic and
balance of forces. The use of local materials along with the use of various methods
and techniques of structures, has paved the way for Iranian architects to create unique
and sustainable spaces.one of the most important tasks of architects and restorers is to
review and analyze these methods. Undoubtedly, in order to enter the category of
recognizing, preserving and restoring architectural heritage, it is necessary to first look
at this great heritage with a scientific approach and then make a detailed analysis of
the structure of the building. One of these techniques is weight lightening. This is
achieved by using the geometry, proportions, experience and ingenuity of the
architect. Weight lightening in historical buildings, was performed in different ways.In
addition to reducing the weight of the building, it balances the forces on the loadbearing
components, especially the arch, and provides more stability to the building.
This study seeks to answer the questions of how weight lightening in historical
buildings was carried out and in what ways, what role was played in the balance of
forces in the building, and how it has been able to increase the useful life and make
the building resistant to natural disasters. To find the answer, the present article is
designed with the aim of examining, and recognizing, the method of stylistic benefits
in traditional buildings, and then examines the various, weight lightening methods in
terms of the form and manner of power transmission and impact on the building and
manner of power transmission and impact on the building The method of qualitative
research is based on descriptive, comparative, field studies and research of traditional
masters. Finally, by using modeling by AutoCAD and TriDimax software and
comparing different styles of styling, the article, has tried to present a typology of
styling in traditional structural elements. Finally, various, weight lightening methods,
are identified in traditional buildings and it is understood that, weight lightening leads
to greater stability by reducing the weight of the structure and solving the thrust
problems. It should be noted that this study does not include domes, domed arches and
all-wood structures that are common in the Caspian climate of Iran.
