پديد آورندگان :
فيض بخش، محمد تقي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان، گرگان , مختارپور، حسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان، گرگان , كياني، عليرضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان، گرگان
كليدواژه :
پروتئين , فسفر , بهره‌وري آب , عملكرد علوفه
چكيده فارسي :
سابقه و هدف تحقيق: زراعت تاج‌خروس راهي براي افزايش تنوع زيستي در مزرعه محسوب مي‌شود. اين گياه داراي كارايي بالاي فتوسنتزي بوده و به شرايط خشكي مقاوم است؛ بنابراين براي كشت در مناطق خشك و كاهش هزينه‌هاي آبياري مناسب است. ويژگي‌هاي مطلوب زراعي (سرعت رشد رويشي زياد در ماه‌هاي گرم سال، تحمل به خشكي و بهره‌وري آب) و كيفي تاج خروس (سطح بالاي پروتئين در دانه و علوفه) اين گياه را به‌عنوان يك گياه با ارزش علوفه‌اي مطرح نموده است.مواد و روش‌ها: اين آزمايش به‌منظور بررسي ميزان عملكرد كمي و كيفي و مقدار آب مصرفي تاج خروس علوفه‌اي در استان گلستان انجام شد. آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد شده (اسپليت پلات) در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. ميزان آب مصرفي (شامل آبياري كامل، آبياري بر اساس 75 ، 50 و 25 درصد آبياري كامل) در كرت‌هاي اصلي و ارقام تاج خروس ( شامل دو رقم Cim و loura) در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند.
يافته‌ها: نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر ساده رقم و اثر ساده آبياري برصفات ارتفاع بوته، وزن كل علوفه تر، وزن تر و خشك ساقه، وزن كل ماده خشك، بهره‌وري آب (بر اساس عملكرد وزن تر علوفه)، عملكرد الياف نامحلول معني‌دار بود. اثر آبياري بر روي همه صفات مورد بررسي در سطح آماري يك درصد نيز معني‌دار بود و دو صفت عملكرد پروتئين و بهره‌وري آب (بر اساس ماده خشك) فقط تحت تأثير رژيم آبياري قرار گرفتند. اثرات متقابل رقم×آبياري بر روي صفات قطرساقه، وزن تر و خشك برگ، نسبت برگ به ساقه، الياف نامحلول (NDF)، درصد چربي خام، ليگنين، كلسيم و فسفر معني‌دار بود. نتايج مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه عملكرد ماده خشك در رقم Cim (6 تن در هكتار) بالاتر از رقم Loura (5/5 تن در هكتار) بود. همچنين بيش‌ترين بهره‌وري آب بر اساس وزن تر و وزن خشك به‌ترتيب برابر 17/1 و 2/2 كيلوگرم بر مترمكعب در تيمار، آبياري بر اساس 75 درصد تيمار آبياري كامل به‌دست آمد. بيش‌ترين عملكرد پروتئين در تيمار آبياري كامل حاصل شد و با كاهش ميزان آبياري تا حد 25 درصد از آبياري كامل ميزان پروتئين نيز كاهش يافت. بيش‌ترين و كم‌ترين ميزان پروتئين در تيمارهاي آبياري به‌ترتيب 947 و 433 كيلوگرم در هكتار بود.
نتيجه گيري: طبق نتايج اين بررسي رقم Cim از نظر اكثر صفات صفات زراعي و كيفي علوفه نسبت به رقم Loura برتري داشت به-طوري كه از نظر وزن برگ و ساقه، نسبت برگ به ساقه، فسفر و به‌ويژه بهره‌وري آب از بيش‌ترين مقادير برخوردار بود. در صورت تكرار اين نتايج در آزمايش‌هاي مشابه و با توجه به نتايج حاصله، جهت دستيابي به علوفه با كيفيت بالا رقم Cim در شرايط آب و هوايي گرگان قابل توصيه است و جهت صرفه جويي در ميزان آب (افزايش بهره‌وري)، لاز م است آبياري بر اساس 75 درصد نياز آبي تنظيم شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Amarantuse farming is a way to increase biodiversity. It has high photosynthetic efficiency and is resistant to drought conditions, so it is suitable for cultivation in arid regions and reducing irrigation costs. The desirable agronomic traits (high vegetative growth rate in hot months of the year, drought tolerance and water productivity) and its qualitative (high levels of protein in seed and forage) make this plant a valuable forage plant.
Materials and Methods: This experiment was conducted to investigate the quantitative and qualitative yield and water use of forage amarantuse in Golestan province. The experiment was conducted as split plot in a randomized complete block design with three replications. The amount of water consumed (including full irrigation, 75%, 50% and 25% of total irrigation) were in the main plots and the amarantuse varieties (including two cultivars Cim and Loura) were sub-plots..
Results: Analysis of variance showed that the simple effect of cultivar and the simple effect of irrigation on plant height, fresh forage weight, fresh and dry stem weight, total dry matter weight, water productivity (based on forage fresh weight yield), insoluble fiber yield were significant. The effect of irrigation on all studied traits was significant at 1% level and two traits of protein yield and water productivity (based on dry matter) were only affected by irrigation regime. Interaction effects of cultivar irrigation on leaf traits, fresh and dry weight of leaves, leaf to stem ratio, insoluble fiber (NDF), percentage of crude fat, lignin, calcium and phosphorus were significant. Results of mean comparison showed that dry matter yield in Cim (6 ton / ha-1) was higher than Loura (5.5 ton / ha-1). The highest water productivity based on fresh and dry weight was 17.1 and 2.2 kg / m-3, respectively, with 75% of total irrigation. The highest protein yield was obtained in the complete irrigation treatment, and by reducing the amount of irrigation by 25%, the total amount of protein decreased. The highest and the lowest protein content in irrigation treatments were 947 and 433 kg ha-1, respectively.
Conclusion: According to the results of this study, Cim was superior to Loura for most of the agronomic and qualitative traits of forage, so that in terms of leaf and stem weight, leaf to stem ratio, phosphorus and especially water productivity. Repeating these results in similar experiments and considering the results, it is advisable to obtain high quality forage Cim in Gorgan climate conditions and to save water (increase productivity), Irrigation can be adjusted to 75% of the water requirement.
