آسيب شناسي مسئلة وحدت حوزه و دانشگاه در بومي سازي علوم انساني در ايران

Analyse and Pathology of the Issue of Unity of the Seminary and University in the Localization of the Human Sciences in the Country

ديرزماني است كه به موازات پيروزي انقلاب اسلامي ايران مسئله‌اي كليدي با عنوان وحدت حوزه و دانشگاه براي پيشبرد فرهنگ متعالي اسلامي مجال بحث يافت كه مي‌توانست علاوه بر بومي‌سازي علوم انساني در كشور، مسبب اجماع و همنشيني هر چه بيشتر عالمان ديني و نخبگان دانشگاهي شود. با اين حال اين ايده، طي دهه‌هاي اخير نتوانسته به مرحله اجرايي برسد و با مشكلات زيادي تاكنون روبرو بوده است. بر اين اساس، اين پژوهش با بهره‌گيري از روش توصيفي/تحليلي و با تكيه بر اسناد و منابع كتابخانه‌اي، درصدد واكاوي چالش‌هاي اصلي وحدت حوزه و دانشگاه در راستاي بومي‌سازي علوم انساني در كشور و ارائه برخي راهكارها است. بر اين اساس يافته‌هاي اين جستار نشانگر آن است كه چالش‌هايي چون عدم توجه كافي محيط‌هاي دانشگاهي و حوزوي به جايگاه علم بومي، سيطره روش‌هاي پوزيتويستي در دانشگاه‌ها، عدم وجود و يا تربيت نخبگان مورد اجماع در محيط حوزه و دانشگاه(نظير شهيد مطهري يا علامه طباطبايي)، فقدان تدوين آثار مشترك حوزه و دانشگاه در حوزه علوم انساني و عدم پاسخگويي به موقع و مناسب به شبهات حوزه دين باعث شده وحدت حوزه و دانشگاه در تدوين علوم انساني بومي در حيطه نظري و حتي آرماني باقي مانده و به مرحله عملياتي نرسد. در چنين شرايطي بهره‌گيري اصولي از رسانه‌ها، طرح مباحث نوين علمي و اجتماعي توسط نخبگان علمي و حوزوي و برگزاري كرسي‌هاي آزادانديشي مي‌تواند رهگشاي بومي سازي علوم انساني از رهگذر پيوند حوزه و دانشگاه گردد.

After the victory of the Islamic Revolution, one of the important issues for promoting of Islamic culture was unity of the seminary and university which could, in addition to localizing the humanities in the country, bring together the scholars of religion and the university elites. However, in recent decades, this idea has had many problems and could not be executed. Accordingly, this research seeks to main challenges of unity of the seminary and university in order to localize the humanities in the country and to provide some solutions. The findings of this study indicate that challenges such as the lack of adequate attention to the university and seminary environments of the problem of native science, the dominance of positivist approaches to universities, absence consensus elites in the seminary and university environment(such as ayatollah Motahari and Tabatabaie), lack of compilation of joint works of the seminary and university in the field of humanities, failure to respond timely and appropriately to the doubts of the religion, has caused to remain unity of the seminary and university in the development of indigenous humanities in the theoretical field and do not applied. Under such conditions, systematic use of the media, introducing new scientific and technical topics by scientific and religious elites, perform free-thinking seats idea, can be used to the for localization of humanities through the linkage between the seminary and the university.