كليدواژه :
نشانه‌شناسي ثانويه , نام , رمان الطريق , نجيب محفوظ
چكيده فارسي :
در عصر اسطوره، نام كاركردي جادويي و پيوندي ناگسستني با صاحب‌نام داشت. با پايان‌يافتن اين عصر، كاركردِ جادويي نام به كاركردي ارتباطي فروكاست؛ اما با ورودِ رمان به زندگي انسان و تصاحب جايگاه اسطوره، نقش و جايگاهِ نام به رمان انتقال يافت. بنابراين، بررسي نشانه‌شناختي نام در رمان مي‌تواند مخاطب را به لايه‌هاي معنايي پنهان رهنمون شود و رويكردِ نشانه‌شناسي ثانويه كه رولان بارت در بررسي نظام‌هاي اسطوره‌اي از آن كمك مي‌گرفت، براي اين بررسي كارآمد است؛ در اين رويكرد، نشانه‌هاي برآمده از نشانه‌شناسي اوّليه در مرحله‌ي دوم به مرتبه‌ي دال تنزل يافته و مجدداً نشانه‌شناسي مي‌شوند. بر همين اساس، اين مقاله قصد دارد با روشي توصيفي-تحليلي، در رمان الطريق نجيب محفوظ، با بررسي پيوندِ دالِ نام با مدلولِ صاحب‌نام در شخصيت‌هاي كليدي صابر، سيدسيد رحيمي، الهام، بسيمه عمران و كريمه، به نشانه‌شناسي اوّليۀ اين شخصيت‌ها بپردازد؛ سپس بر اساسِ ارتباط دال و مدلول در نشانه‌شناسي اوّليه، شخصيت‌ها را به دو دسته تقسيم كند. در اين دسته‌بندي سيدسيد رحيمي و الهام كه شخصيت و نامشان در پيوندِ مستقيم با يكديگر است، در يك دسته و بسيمه عمران، كريمه و صابر كه پيوندِ وارونه‌اي با نامِ خود دارند، در دسته‌ي ديگري قرار گرفتند. سپس هر دسته در تقابل با دسته‌ي ديگر، به مثابۀ دالي در نظر گرفته شده و به جستجوي مدلول‌هاي آنها پرداخته مي‌شود. دال‌ها، با نشانه‌شناسي ثانويه، دلالت‌هاي تاريخي-اجتماعي گوناگوني در جوامع و انسان شرقي پيدا كردند كه نشانگر موقعيت سرزمين‌هاي عربي در گذشته و اكنون است و اين مقاله به كشف معاني برآمده از آنها اختصاص يافته است.
چكيده لاتين :
In the age of myths, a name had a magical function and an inseparable connection with its owner. As this age ended, the magical function of the name reduced to a communicative function. With the advent of the novel in human life, however, the role and the place of the name were transferred to the novel. Therefore, the semiotic study of the name in the novel can lead the audience to hidden semantic layers. The secondary semiotic approach that Roland Barthes used to study mythical systems is of use for this study too. In this approach, the signs derived from the initial semiotics are reduced to the signifier level in the second stage and they are semiotic again. Accordingly, this article uses a descriptive-analytical method to examine the novel The Search for the connection between the signifier and the signified in the key characters of Saber, Seyyed Seyed Rahimi, Elham, Basimeh Imran and Karimeh. These characters are then identified. On the basis of the signifier-signified relationship in early semiotics, the characters are divided into two categories. In this classification, Seyyed Seyed Rahimi and Elham, whose personalities and names are directly related to each other, are placed in one category, and Imran, Karima, and Saber, who are inversely related to their names, are placed in another category. Then, each category is considered as a signifier in contrast to the other category, and their signified meanings are examined. With secondary semiotics, the signs find various socio-historical implications in Eastern societies. This indicates the position of Arab lands in the past and present. The present study is dedicated to discovering the meanings derived from them.
