تعليم و تربيت در دستگاه ايدئولوژيك داعش؛ نسل جديد اسلام گرايي راديكال و تلاش براي آفرينش جامعه آرماني

رژيم‌ها و گروه‌هاي ايدئولوژيك در راستاي رسيدن به جهان آرماني و مدينه فاضله موعود همواره درصدد پرورش انسان‌هايي طراز نوين بوده‌اند و براي تحقق اين امر در پي كنترل همه‌جانبه ابعاد گوناگون زندگي انسان‌ها برآمده‌اند. به نظر مي‌رسد داعش نيز به عنوان يك سازمان سياسي- نظامي تماميت‌خواه از اين امر مستثني نبوده است. تجربه دوره هرچند كوتاه‌مدتِ خلافت نشان مي‌دهد اين گروه با قرائتي خاص از متون مقدس اسلامي به‌طور خاص به دنبال آموزش و پروش كودكان و نوجوانان بوده است تا در نهايت انسان آرماني و مدينه فاضله مدنظر خود را بيافريند. در اين مقاله، ضمن تحليل محتواي آثار درسي و تبليغي، نظر آن گروه درباره علوم مختلف و روش‌هاي نظام تعليم و تربيت براي رسيدن به هدفش پرداخته شده است و در اين مسير از مفهوم دستگاه‌هاي ايدئولوژيك دولت (آلتوسر) بهره گرفتهشد. از سوي ديگر با آگاهي از تلاش داعش براي بهره‌گيري از روش‌ها و ابزارهاي گوناگون در جهت كسب تعهد و وفاداري هواداران، اين مقاله مي‌كوشد تا مسيرهاي محتمل اثرگذار و نفوذ داعش بر كودكان و نوجوانان را در مرحله ارتباط و تماس اوليه مورد بررسي قرار دهد كه عبارتند از: حساسيت‌زدايي نسبت به خشونت، نمايش شيوه مثبت زمامداري، اعطاي حس هويت جمعي، الگوي نقش مثبت فقدان و جايگزيني و افراد بزرگسال قابل اعتماد و اثرگذار.

As an ideological totalitarian state, on the way towards the utopic society, Islamic State in Iraq and Syria (ISIS) has attempted to cultivate people via totalitarian control over the human lives. However, through an unusual reading of the sacred text (Koran), ISIS has focused on a special version of education for kids and non-adults. Focusing on the ideological content of the educational texts and content Analysis of them, and based on the important conceptual frameworks introduced by Louis Althusser on the Ideological State Apparatus, the present study attempts to explore the ISIS textbooks, besides the emotional utilities they use in order to strengthen members’ loyalty to the Kaliph. Doing such exploration, our endeavor is concentrated on the different techniques ISIS applies to absorb and train non-adult members: 1. Desensitization to Violence, 2. Collective Identity Inculcation, 3. Positive Governance, 4. Loss/ Replacement of Positive Role Model (s) and 5. Trusted Adult Influencers.