بررسي و تحليل نقدهاي فمينيستي ادبيات كودك و نوجوان درنشريه تخصصي كتاب ماه كودك و نوجوان(1376-1393)

A Study of Feminist Critical Articles on Children’s and Adolescent Literature in the Journal Ketab-e Mah-e Kudak va Nojavan

نقد فمينيستي، بخشي از گفتمان فمينيستي است كه در پي تجديد نظر در معيارهاي نقد و ايجاد سنتي زنانه در ادبيات است. بررسي نقدهاي فمينيستي نشريات تخصصي، نقش مهمي در شناسايي مسير اين گرايش در ادبيات كودك و نوجوان و تبيين نقاط قوت و ضعف نقد و نظريه فمينيستي در آراي منتقدان دارد. در اين مقاله، در ضمن پژوهشي كيفي و با روش توصيفي و تحليل محتواي قياسي استقرايي، مقالاتي كه در فاصله سال‌هاي 1376تا 1393در كتاب ماه كودك و نوجوان با رويكرد فمينيستي نقد شده‌اند، بررسي مي‌شود و تلاش مي‌شود نمايي از وضعيت نقدهاي فمينيستي در اين نشريه به تصوير كشيده شود. در مجموع از ميان 1073مقاله، 27 مقاله با اين رويكرد نقد شده‌اند. زمان، به لحاظ كمي و كيفي، بر نقدها تأثيرگذار بوده‌است. منقدان زن پركارترند. پركاربردترين مؤلفه‌هاي فمينيستي برگرفته از گرايش‌هاي ليبرال و تا حدي راديكال هستند. گرايش به نقد انگليسي- آمريكايي بيش از ديگر گرايش‌‌‌ها است. پرتكرار‌ترين مضمون، نقد مردسالاري و جنبه‌هاي آن است. برگزيدن عنوان و مقدمه مناسب براي بحث، توجه به نام و تصوير روي جلد اثر، دسته‌بندي موضوعي و درنهايت نتيجه‌گيري همسو با اهداف و ارائه پيشنهاد به مخاطبان و نويسندگان آثار خلاقه از نقاط قوت نقدها است. بي‌توجهي به نظريه‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي نقد فمينيستي ادبيات كودك، عدم استناد به رويكرد‌هاي فمينيستي در تحليل آثار، عدم ارجاع به متن خلاقه براي تأييد مباحث نظري، سود نجستن از منابع دست‌اول و پرداختن به موضوعات نامرتبط با موضوع اصلي از عمده‌ترين اشكالاتي است كه در مقالات ديده مي‌شود.

Feminist literary criticism seeks to revise the classical criteria of criticism and literary history, and create a feminine tradition in literature. Studying feminist criticisms in specialized journals can play an important role in showing the direction of this type of criticism in children’s and adolescent literature. Using a descriptive and qualitative method and a deductive-inductive content analysis method, the present study examines the articles published between 1997 and 2014 in the journal Ketab-e Mah-e Kudak va Nojavan (The Monthly Book of Children and Young Adults) that have adopted a feminist approach in order to give an overview of the status of feminist criticism in them. The results show that out of 1073 articles, 27 articles employed this approach. Time has influenced the pieces quantitatively and qualitatively. Female critics are more prolific. The most widely used feminist components are derived from liberal and somewhat radical tendencies. The critics’ tendency toward Anglo-American feminist criticism is more than the other tendencies. Well-written titles and introductions, good cover designs, thematic classifications and fitting conclusions and useful suggestions to the readers and writers are among the strengths of the articles. In contrast, giving scant attention to children’s literature theories, drawing insufficiently upon feminist approaches in their analyses, insufficient references to the texts, failure to use first-hand sources and dealing with irrelevant issues are some of the weak points of the articles.