فرايند تكاملي شبكيه چشم ماهي سفيد (Rutilus frisii kutum) از مرحله قبل از تفريخ تا پايان مرحله لاروي

Ontogeny of the eye of Caspian kutum (Rutilus frisii kutum) from prehatch to final larval stage

مطالعه حاضر مراحل تكاملي و رشد چشم و شبكيه ماهي سفيد درياي خزر را در مرحله قبل از تفريخ و بعد از آن تا انتهاي مرحله لاروي بررسي مي كند. تخم هاي لقاح يافته در مركز تكثير و بازسازي ذخاير ماهيان استخواني شهيد انصاري شهرستان رشت، براي بررسي مراحل مختلف تكاملي شبكيه چشم تهيه و نگهداري شدند. نمونه گيري بمدت يك ماه تا رسيدن به مرحله لاروي و جذب كامل كيسه زرده صورت گرفت. نمونه ها پس از طي فرايند آماده سازي بافتي با ميكروسكوپ نوري و الكتروني مورد مطالعه قرار گرفتند. در روز سوم پس از لقاح (hpf 68) ساختار بينايي اوليه مشاهده شد. سلول هاي عصبي نامتمايز در اطراف پلاكود عدسي، بوجود آمده از اكتودرم جنيني، قرار گرفتند. در پنجمين روز پس از لقاح (hpf 119) چشم ساختاري كروي داشت و جام بينايي تشكيل شد. نخستين لايه بندي شبكيه در نهمين روز پس از لقاح (hpf 216) آغاز و سلول هاي گيرنده نوري مخروطي در شبكيه ظاهر شدند؛ در حاليكه سلول هاي استوانه اي كه تنها در شرايط نوري كم فعاليت مي كنند؛ بعد از تفريخ و خروج جنين از تخم در روز چهارم بوجود آمدند. ترتيب و آرايش سلولي شبيكه تا چندين روز پس از تفريخ ادامه داشت. همگام با رشد و بزرگ شدن چشم، عدسي نيز به كمك سلول هاي اپتليومي خود رشد مي كند و سلولهاي فيبرهاي اوليه در مركز عدسي بتدريج هسته و ديگر اندامكها را از دست مي دهند و سلولهاي فيبري ثانويه در پيرامون عدسي اضافه مي شوند. نتايج بدست آمده از قطر عدسي و تراكم سلول هاي مخروطي نشان دهنده افزايش جزيي دقت بينايي در لارو ماهي سفيد درياي خزر در پايان مرحله لاروي است. نتايج مطالعه حاضر بيانگر آن است كه لارو توانايي ديد در اوايل دوران لاروي را دارد.

The present study examines the developmental stages of the eye retina in Caspian kutum during the pre-hatch stage to end of the larval stage. Fertilized eggs of Caspian kutum were obtained from Shahid Ansari Center for Reproduction of teleost fish (Guilan province, Iran). Sampling was done for one month until the larval stage completed and the yolk sac completely depleted. Samples were studied by optical and electron microscopy. On day3 (68hpf) post fertilized embryo the primary optic structure was observed. The undifferentiated neural epithelium was placed around the lens placode originated from ectoderm. At (120hpf) 5dpf, the eye was spherical and the optic cup was formed. The first retinal stratification was initiated at the (216h.dpf) 9dpf and cone cells appeared in the retina, while rod cells that only function in low light conditions, appeared after hatching at the fourth post hatching day. Cellular arrangement continued until several days after hatching. Along with the growth and development of the eye, the lens grew by addition of secondary lens fiber cells proliferated from lens epithelium cells. Also the primary lens fiber losing nuclei and other membranous intracellular organelles. The results obtained from the diameter of the lens and the cone density represented that visual acuity of Caspian kutum larvae increased at the end of larval stage.