پيامدهاي امنيتي - انتظامي خالي از سكنه شدن سكونتگاه‌هاي روستايي در استان خراسان جنوبي: يك مطالعه دلفي

در دهه‌هاي گذشته ضعف راهبردهاي توسعه‌روستايي، تغييرات اقليمي و خشكسالي مداوم در استان خراسان‌جنوبي، سبب شكل گيري مهاجرت بي‌رويه روستايي-شهري شده، و اين مساله خالي از سكنه شدن حدود نيمي از روستاها را در پي داشته است. بر اين اساس، پرسش اساسي پژوهش عبارت است از، پيامدهاي امنيتي تخليه‌جمعيتي سكونتگاه‌هاي روستايي در استان خراسان‌جنوبي كدام‌اند؟ پژوهش از نظر هدف كاربردي و به لحاظ شيوه گردآوري و تجزيه داده‌ها از نوع توصيفي-پيمايشي است، كه در چهارچوب مراحل مطالعه دلفي انجام شده است. به روش نمونه‌گيري هدفمند، اعضاي پانل دلفي به تعداد 35 نفر از ميان متخصصان مرتبط با موضوع انتخاب شد. به منظور تدوين گزاره‌هاي دلفي، با رويكرد اكتشافي دو نشست گروه كانوني برگزار و در هر نشست 12 نفر از اعضاي پانل دلفي مشاركت كردند. پيمايش دلفي طي دو دور تكرار و پس از رسيدن به اجماع قابل قبول ميان اعضاي پانل، متوقف شد. آزمون‌هاي توصيفي شامل ميانگين، انحراف معيار، ميانگين رتبه‌اي براي تجزيه و تحليل نتايج نظرسنجي دلفي و همچنين ضريب توافقي كندال براي بررسي سطح اجماع ميان مشاركت‌كنندگان به كار رفت. بر پايه يافته‌هاي مرحله اكتشافي دلفي 22 گزاره‌ به عنوان پيامدهاي تخليه جمعيتي سكونتگاه‌هاي روستايي شناسايي شد. به طور كلي، تضعيف نظم و امنيت شهرهاي مهاجرپذير، اختلال در امنيت عمومي و امنيت اجتماعي نواحي روستايي، دشوار شدن مديريت انتظامي بحران‌هاي انساني و طبيعي در قلمرو جغرافياي روستايي، افزايش جرم و جنايت و خلاءهاي امنيتي در نواحي روستايي، ناپايدار شدن امنيت غذايي و امنيت اقتصادي كسب‌وكارهاي روستايي در مقياس منطقه‌اي مهم‌ترين نتايج پژوهش هستند.

Weak rural development strategies, climate change issues and successive droughts in the province of South Khorasan over the past decades caused about half of the rural settlements to be completely empty of human population. Due to this issue, the main question of this research is “What are the security consequences of population evacuation of rural settlements in South Khorasan province?” In terms of purpose, the present research is an applied study, and in terms of method of data collection and analysis, it is a descriptive survey, which has been done in the framework of the Delphi method stages. Using purposive sampling, participants or Delphi panel members selected from related experts equal 35 people. In order to formulate Delphi propositions, using an exploratory approach, two focus group sessions were held and 12 members of the Delphi panel participated in each session. Delphi survey stopped after two rounds, right after reaching an acceptable consensus among Delphi panel members. Descriptive tests include mean, standard deviation and mean rank used to analyze the results of the Delphi survey as well as Kendall's coefficient of concordance used to examine the level of consensus among participants. Based on the findings of the Delphi exploration stage, 22 propositions were identified as consequences of population evacuation of rural settlements in South Khorasan province. In summary, the most important research results are: endangering the order and security of migrant cities, disruption of public safety and social security in rural areas, the difficulty of law enforcement management in human and natural disasters in rural area, increased crime and security gaps in rural areas, the unsustainability of food security and threatening the economic security of rural businesses on a regional scale.