بررسي تغييرات هدررفت خاك با استفاده از كود مرغي در بازه هاي زماني مختلف

Changes Study of Soil Loss using Poultry Manure in Various Time Periods

سابقه و هدف: ﺧﺎك ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ بوده، اما همواره ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻗﺮار داشته، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ كاهش هدررفت خاك داراي اهميت زيادي است. با وجود انجام پژوهش‌هاي متعدد در زمينه جلوگيري از هدررفت خاك درك ﮐﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﭘﺪﯾده و كاهش آن راﻫ‌ﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ در ﭘﯿﺶ دارد. بررسي‌ها نشان داده است كه امروزه مواد افزودني متنوعي با هدف حفاظت آب و خاك در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار ميگيرد. افزودني‌هاي آلي موادي هستند كه مي‌توانند باعث افزايش نفوذپذيري و كاهش رواناب و هدررفت خاك شوند. توليد رواناب و رسوب تحت تأثير تغييرات مكاني ويژگي‌هاي خاك تغيير مي‌يابند و هم‌چنين قابليت خاك در توليد رواناب و رسوب در طي زمان ثابت نيست. بنابراين، نوآوري پژوهش حاضر، بررسي اثر كود مرغي در فرآيند حفاظت آب و خاك بر مولفه‌هاي زمان شروع رواناب، ضريب رواناب، هدررفت خاك و غلظت رسوب در دوره‌هاي زماني 24 ساعت، سه، شش، نه و 12 ماه مي‌باشد. مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر به‌منظور اندازه‌گيري مقدار رواناب و هدررفت خاك از 28 كرت در شرايط آزمايشگاهي با استفاده از تيمار كود مرغي هوا خشك‌شده استفاده شد. كود مرغي با دو مقدار پنج و 10 تن بر هكتار به‌كار برده شد كه مستقيماً در سطح خاك به‌صورت يكنواخت و با دست پخش گرديد. پس از آن آزمايش‌ها در تيمار شاهد (قبل از كاربرد كود مرغي) و تيمارهاي حفاظت شده (بعد از كاربرد كود مرغي) با سه تكرار انجام گرديد. آزمايش‌ها در كرت‌هاي شاهد و كرت‌هاي حفاظت شده با استفاده از شبيه‌ساز باران براي شدت بارندگي 50 ميلي‌متر در ساعت و در شيب 20 درصد جهت جمع‌آوري رواناب و رسوب شبيه‌سازي شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه كود مرغي با دو مقدار پنج و 10 تن بر هكتار در بازه‌هاي زماني مورد مطالعه باعث افزايش زمان شروع رواناب و كاهش ضريب رواناب، هدررفت خاك و غلظت رسوب شد. تيمار كود مرغي 10 تن برهكتار در بازه زماني 12 ماه بيش‌ترين تاثير را بر افزايش زمان شروع رواناب با مقدار 19/6+ درصد، هم‌چنين بيش‌ترين ميزان كاهش در ضريب رواناب و هدررفت خاك به-ترتيب با مقادير 14/11- و 19/00- درصد را داشت. در حالي‌كه تيمار كود مرغي با مقدار پنج تن بر هكتار در بازه زماني 24 ساعت بيش‌ترين ميزان كاهش در غلظت رسوب با مقدار 9/93- درصد را ارائه نمود. نتايج هم‌چنين نشان داد كه اثر جداگانه كود مرغي بر زمان شروع رواناب و هدررفت خاك در سطح 99 درصد و بر ضريب رواناب در سطح 95 درصد معني‌دار بود. هم‌چنين اثر جداگانه بازه زماني بر زمان شروع رواناب در سطح 99 درصد معني‌دار و بر ضريب رواناب، هدررفت خاك و غلظت رسوب غير‌معني‌دار بود. نتيجه‌گيري: افزودني‌هاي آلي مي‌توانند موجب كاهش رواناب و هدررفت خاك شوند. با اين وجود، نقش مواد اصلاحي آلي قابل دسترس و دوستدار محيط زيست كمتر مورد توجه قرار گرفته است. هم‌چنين استفاده از كودهاي آلي به‌عنوان يكي از مطلوب‌ترين انواع روش‌ها در كاهش هزينه‌هاي استفاده از كودهاي شيميايي و نيز اثرات مخرب آنها بر خاك و محيط‌زيست مي‌باشد.

Backgrounds and objectives: Soil is the main factor in food production, but it has always been under the destruction influence, therefore the reduction of soil loss is more important. In spite of numerous studies in prevention field of soil loss, the full understanding of this phenomenon and its reduction has a long way to come. Studies showed that today the various conditioners are used with aim of water and soil conservation in worldwide. Organic conditioners are the materials that these can cause the increasing infiltration and decreasing runoff and soil loss. Runoff and sediment yield is affected by spatial changes of soil properties and soil ability in runoff and sediment yield are not constant over time. Therefore, the innovation of present study conducted the study of poultry manure effect in process of soil and water conservation on parameters of time to runoff, runoff coefficient, soil loss and sediment concentration in time period of 24 h, 3, 6, 9 and 12 months. Materials and Methods: In present study for measuring the runoff and soil loss amount used from 28 plots using dried-air poultry manure in laboratory conditions. The poultry manure applied with two amounts of 5 and 10 t ha-1 that this was directly distributed with hand on surface soil. Then, the experiments was conducted in control treatment (before application of poultry manure) and conservation treatments (after application of poultry manure) with three replications. The experiments simulated in control plots and conservation plots using rainfall simulator for rainfall intensity of 50 mm h-1 and slope of 20 percent for collection of runoff and sediment. Results: The results showed that the poultry manure with two amounts of 5 and 10 t ha-1 in time periods caused the increasing time to runoff and decreasing runoff coefficient, soil loss and sediment concentration. The poultry manure of 10 10 t ha-1 and time period of 12 month had more effect on increasing time to runoff with rate of +19.6 percent, also the most decrease amount in runoff coefficient and soil loss with rates of -14.11 and -19.00 percent, respectively. While, the treatment of poultry manure with rate of 5 t ha-1 in time period of 24 h presented the most decrease in soil concentration with rate of -9.93 percent. The results also showed that the separate effect of poultry manure on time to runoff and soil loss was significant in level of 95 percent. Also, the separate effect of time period on time to runoff was significant in level of 99 percent and on runoff coefficient, soil loss and sediment concentration was not significant. Conclusion: Organic conditioners can cause the reduction of runoff and soil loss. However, the material role of organic amendment of accessible and environmentally friendly less has been attention. Also, use from organic manure is one of the most desirable methods in reducing use costs from chemical manure and also these destructive effects on soil and environment.