رابطۀ روان‌‌رنجوري و دلبستگي ناايمن با بي‌خوابي: نقش ميانجي كمال‌گرايي و تنظيم شناختي هيجان

The Relation of Neuroticism and Insecure Attachment to Insomnia: The Mediating Role of Perfectionism and Cognitive Emotion Regulation

هدف از پژوهش حاضر بررسي نقش واسطه‌‌اي كمال‌گرايي و راهبردهاي ناسازگارانه تنظيم شناختي هيجان در رابطۀ بين دلبستگي ناايمن و روان‌رنجوري با بي‌خوابي بود. نمونۀ پژوهش شامل 381 دانشجوي زن و مرد دانشگاه علوم پزشكي لرستان بود كه از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي انتخاب شدند. شركت‌كنندگان به پرسشنامه‌‌هاي سنجش شدت بي‌خوابي، فرم كوتاه پرسشنامه 5 عاملي نئو، كمال‌گرايي چندبعدي فراست، سبك دلبستگي بزرگسالان و تنظيم شناختي هيجان پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش الگوسازي معادلات ساختاري تحليل شدند. نتايج نشان داد كه مدل علي از برازش مطلوبي برخوردار بود. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش روان‌رنجوري هم به صورت مستقيم و هم با ميانجي‌گري راهبردهاي ناسازگارانه تنظيم شناختي هيجان با بي‌خوابي ارتباط داشت. همچنين، دلبستگي ناايمن اثر مستقيم معناداري بر بي‌خوابي داشت، ولي اثر غيرمستقيم اين متغير بر بي‌خوابي از طريق راهبردهاي ناسازگارانه تنظيم شناختي هيجان معنادار نبود. علاوه بر اين، روان‌رنجوري و كمال‌گرايي هر دو از طريق اثر زنجيره‌اي دو واسطۀ كمال‌گرايي و راهبردهاي ناسازگارانه تنظيم شناختي هيجان با بي‌خوابي رابطه داشتند. اين پژوهش نشان داد كه عوامل بين‌فردي، شخصيتي و هيجاني/شناختي در تبيين بي‌خوابي نقش مهمي دارند، بنابراين، در برنامه‌هاي پيشگيري و درماني بايد به اين عوامل توجه شود.

The aim of this study was to investigate the mediating role of perfectionism and maladaptive cognitive emotion regulation strategies on the relationship between insecure attachment and neuroticism with insomnia. The study sample consisted of 381 female and male students of Lorestan University of Medical Sciences who were selected by cluster sampling. Participants answered the Insomnia Severity Index, NEO-Personality Inventory–Revised (NEO-FF-R), Frost Multidimensional Perfectionism Scale, attachment style questionnaire and Cognitive Emotion Regulation Questionnaire. The obtained data were analyzed by Structural Equation Modeling (SEM). The findings indicated that the causal model had suitable fitness. According to the findings, neuroticism had a direct and indirect significant relationship with insomnia through the mediating role of maladaptive cognitive emotion regulation strategies, also insecure attachment directly correlated with insomnia, but indirect effect of this variable on insomnia through maladaptive cognitive emotion regulation strategies was not significant. Both neuroticism and insecure attachment had indirect significant relationship with insomnia through the chained mediating effect of perfectionism and maladaptive cognitive emotion regulation strategies. The obtained results showed that interpersonal, personality and emotional–cognitive factors had important roles in explanation of insomnia. So their role should be considered in prevention and treatment programs.