عنوان مقاله :
رابطه معنايي هنر سنتي سوزنكاري در پوشش صوفيان اهل فتوت با اذكار و اعداد مقدس
عنوان به زبان ديگر :
The Conceptual Relationship Needlework Traditional Art on the Clothing of Sufis of Fotovvat and Sacred Words, Names, and Numbers
پديد آورندگان :
طوسي، معصومه دانشگاه سمنان - دانشكده هنر , باستاني، انسيه دانشگاه سمنان - دانشكده هنر
كليدواژه :
هنر سوزن كاري , رابطه معنايي , فتوت نامه , جامه اهل تصوف , ذكر
چكيده فارسي :
هنرسنتي سوزنكاري بر روي پوشش اهل تصوف با وصله و بخيه همراه بوده است و با تغيير تكنيك و نقش، معاني متفاوتي در نوع پوشش ايجاد كرده است. در هنر سنتي هيچ چيزي از معنا تهي نيست. در اين ميان، بهترين بستر براي تعامل معاني هنر و عرفان، فتوت نامه‌ها بودند و ارتباط نزديكي بين اهل فتوت و تصوف، برقرار بوده است. هدف پژوهش، ارتباط معنايي هنر سوزنكاري با مسائل فكري و اعتقادي هنرمند در فتوت-نامه‌ها و شناخت نوع سوزنكاري بر جامه‌هاي اهل تصوف است. سوالات عبارتند از: 1- ارتباط معنايي مابين سوزنكاريها و اسماء الهي و اعداد مقدس بر جامه اهل تصوف در آيين فتوت چيست؟2- طريقه سوزنكاريها، در نوع پوشش‌هاي اهل تصوف چيست؟
نتايج نشانگر4 نوع از سوزنكاري بر پوشش اهل تصوف مي‌باشد. جامه هزارميخي، تاج غرجق و هزارميخي داراي بخيه‌هايي به شكل هندسي و به نام درويش‌دوزي بوده است، بخيه‌هاي هزارتو در جامه‌ي قريشي، اتصال وصله و پاره در خرقه مرقعه و نعلين و بخيه‌هاي ضخيم و كشش نخ در خرقه‌ي مفتولي كاربرد داشته است. در رساله خاكساريه و فقريه، كه ميراث‌دار اهل فتوت‌اند، حرفه سوزنكاري با وصله و بخيه در هر پوشش، همراه با آداب مذهبي به شيوه پرسش و پاسخ، با مفاهيم اخلاقي و عرفاني آميخته است و بر پايه اسلام و قرآن مي-باشد. سوزندوزان، عارفاني هستند كه با شهود به رموز و اسماء الهي، از طريق علم حروفيه و شمارش اعداد مقدس، با تكرار در بخيه زدن به صورت اشكال هندسي و وصله‌هاي چهار گوش، به بيان ذكر پرداخته‌اند و نه تنها اعتقادات خود را در كارشان نشان مي‌دهند بلكه آن را نوعي سلوك و طريقتي جهت نزديك شدن به كمال مي‌دانند. در اين پژوهش موضوع به روش كيفي، با توصيف داده‌ها و شيوه مشاهده و مطالعه منابع كتابخانه‌اي انجام شده است.
چكيده لاتين :
The traditional art of needlework on Sufis’ clothes which was performed with stitches and patches could create new meanings in the type of clothing through variations in techniques and patterns. Fotovvat-naameh, which is a literary genre that addresses the manifestations of the Divine in different arts and crafts, provides a good medium for the interaction of artistic and mystic meanings. Historically there has been a close relationship between the followers of Fotovvat and Sufism. The present study investigates the patterns of needlework on Sufis’ clothes and their relationship to the artist’s beliefs as represented in Fotovvat-naamehs. Two questions will be addressed in the study: 1) What underlies the conceptual relationship between needlework patterns and Divine names as well as sacred numbers on Sufis’ clothes in the ethos of Fotovvat? 2) What is the method of needlework used on Sufis’ clothes?
According to our findings, the needlework on Sufis’ clothes was created using geometric stitches called dervish-work and these clothes were known as Hezaarmikhi, Ghoreyshi, Taj-gharjagh, and Taj-e Hezaarmikhi. Hezaartoo stitches were used in Ghoreyshi, patchwork was used in Khergheh-ye Moragha’eh and Na’leins, and thick stitches as well as drawn thread were used in Maftooli Khergheh. In Khaksariyeh and Faghriyeh, two major treatises on Fotovvat, it is stated that needlework with patches and stitches on all types of clothing, along with religious rituals in the form of question and answers, is based on the ethical and mystic concepts derived from Islamic principles and the Quran. Needlework artisans were mystics who contemplated into the Divine realm and, by using geometric stitches and square patches, expressed God's remembrance through Elm-e Horoof [=Knowledge of Letters] and sacred numbers. Thus, they not only demonstrate their beliefs but also represent it as a kind of movement towards perfection. This study uses a qualitative approach along with description, observation, and library research.
عنوان نشريه :
نگارينه (هنر اسلامي)
