كليدواژه :
حكمت , شريعت , عين القضات همداني , معرفت شناسي , عقل , طور وراء عقل
چكيده فارسي :
بررسي رابطه ميان حكمت و شريعت همواره دغدغه فيلسوفان بوده است و در عصر ما پرداختن به آن از اهميت بيشتري برخوردار است زيرا جهان امروز سخت محتاج معنويت و پايبندي به شريعت است آن هم شريعتي كه برپايه عقل و استدلال بنا شده باشد. از سويي اگر حقيقت غايت شريعت است، راه هاي رسيدن به معرفتي كه انسان را به حقيقت برساند كدام است؟ اين نيز داراي ابهامات فراوان است و پيرامون آن نظرات مختلفي بيان شده است.
ما در اين مقاله با روش تحليلي و توصيفي، در پي تبيين اين مطلب هستيم كه حكمت فراتر از فلسفه است و حكمت، فلسفة متجلّي در جان و روح و فعل و عمل آدمي است و حاصل نوعي مكاشفه و شهود و فراتر از مباحث نظري و بحثي صرف است. در ميان انديشمندان مسلمان، نظرات عين القضات همداني حكيم و عارف قرن پنجم هجري را برگزيده ايم كه به عقيده عده اي، جمع بين حكمت عملي و نظري است. او از ميان راههاي حس، تجربه و عقل راه ديگري را به عنوان «طور وراء عقل» مطرح مي كند و شناخت حقيقي و ريشه اي را تنها از طريق دستيابي به بالاترين شناخت يعني طور وراء عقل مي داند.
شريعت ملاك صحت و سقم هر معرفتي است و در تبيين مباني معرفت شناسي بايد از كشف بهره برد و از حكمت به عنوان ابزار معرفتي در فهم آيات الهي و جهت درك مباني هستي شناسي استفاده كرد.
چكيده لاتين :
The study of the relationship between wisdom and the Shari'a has always been the concern
of philosophers, and in our time it is more important to address it, because the world today
is in dire need of spirituality and adherence to the Shari'a, a Shari'a based on reason and
reasoning. On the other hand, if truth is the end of the law, what are the ways to attain
knowledge that will lead man to the truth? This also has many ambiguities and different
opinions have been expressed about it. In this article, with an analytical and descriptive
method, we seek to explain that wisdom is beyond philosophy and wisdom is a philosophy
manifested in the soul, spirit, action and practice of man and the result of a kind of
revelation and intuition and beyond theoretical and discussion issues. It is mere. Among
Muslim thinkers, we have chosen the views of the same judges of Hamedani, the sage and
mystic of the fifth century AH, which according to some, is a combination of practical and
theoretical wisdom. Among the ways of sense, experience and intellect, he proposes
another way as "beyond reason" and considers true and root cognition only through
achieving the highest cognition, that is, beyond reason. Shari'a is the criterion of the
correctness of any knowledge and in explaining the principles of epistemology, one should
use discovery and use wisdom as an epistemological tool in understanding the divine verses
and in understanding the principles of ontology
