طلوع، اولين رقم علوفه‌اي ماشك معمولي مناسب كشت در مناطق گرمسير و نيمه‌گرمسير ديم كشور

Tolo, the first common vetch forage cultivar suitable for cultivation in tropical and subtropical rainfed regions of the country

ماشك معمولي رقم طلوع با شجره V.S-Jordan 2628، با منشاء اردن در سال 77-1376 از طريق مركز بين‌‌المللي ايكاردا به كشور وارد و در قالب آزمايش سازگاري خزانه‌‌هاي بين‌‌المللي ماشك ‌در استان‌هاي كهگيلويه و بويراحمد (ايستگاه گچساران) و لرستان (ايستگاه كوهدشت) مورد بررسي قرارگرفت. در ايستگاه گچساران اين رقم با عملكرد دانه 1077 كيلوگرم در هكتار و برتري بالا نسبت به شاهد محلي و در ايستگاه كوهدشت به ترتيب با عملكرد علوفه خشك و دانه 1032 و 465 كيلوگرم در هكتار گزينش گرديد. اين رقم در آزمايش مقايسه عملكرد مقدماتي در سال 78-1377 با عملكرد علوفه خشك و دانه 4438 و 1719 كيلوگرم در هكتار و درآزمايش مقايسه عملكرد پيشرفته ماشك در سال 79-1378 با مقادير علوفه خشك و دانه 2430 و 1080 كيلوگرم در هكتار نسبت به شاهد محلي برتري معني‌داري نشان داد. رقم طلوع درآزمايش يكنواخت سراسري در سال‌هاي 81-1379 در مناطق كوهدشت و گچساران به ترتيب با ميانگين عملكرد علوفه خشك و دانه 2840 و 1216 كيلوگرم در هكتار و مقادير ميانگين رتبه، انحراف معيار رتبه و ضريب تغييرات 4/5، 3/51 و 17/7 درصد براي عملكرد علوفه خشك و 1/5، 0/58 و 52/9 درصد براي عملكرد دانه نسبت به ساير ژنوتيپ‌ها و شاهد محلي برتر بود. رقم طلوع در سالهاي زراعي 82-1381، 84-1383 و 93-1392 در مناطق مختلف استان كهگيلويه و بوير احمد در قالب آزمايشات تحقيقي-ترويجي در شرايط زارعين از برتري بالايي نسبت به شاهد محلي و ساير ژنوتيپ‌ها برخوردار بود. همچنين كيفيت علوفه اين رقم در مقايسه با يونجه و رقم ماشك لامعي برتري معني‌داري داشت. از ساير ويژگي‌هاي بارز طلوع، سرعت رشد اوليه بالا، پوشش سريع كانوپي، سرعت پر شدن دانه و وزن صد دانه بالا در مقايسه با شاهد بود.

Tolo common vetch forage cultivar with original name of VS-Jordan 2628 was initially entered to the country through ICARDA vetch nurseries in 1997-98 and it was evaluated in the adaptability test of the international germplasm at Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad (Gachsaran) and Lorestan (Kuhdasht) provinces. In Gachsaran, Tolo was selected based on its grain yield of 1077 kgha-1 and higher grain yield compared to the local check and in Kuhdasht area it was selected based on its dry forage and grain yield of 1032 and 465 kgha-1, respectively. In the preliminary yield trial in 1998-99, Tolo had dry forage and grain yields of 4438 and 1719 kgha-1, respectively. Also, in the advanced yield trial in 1999-2000 it had dry forage and grain yields of 2430 and 1080 kgha-1, respectively, and exhibited significant superiority to the local check. In the elite yield trial which was conducted in 2000-01 in Kuhdasht and Gachsaran regions, Tolo with average dry forage and grain yield of 2840 and 1216 kgha-1, respectively, as well as mean of rank, standard deviation of rank and coefficient of variation of 4.5, 3.51 and 17.1% for dry forage and those of 1.5, 0.58 and 52.9% for grain yields, respectively, had superior performance compared to the other genotypes and check cultivar. Tolo cultivar, in on-farm experiments conducted in different regions of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad province during 2001-02, 2004-05 and 2013-14 cropping years, showed higher yield performance compared to the local check cultivar and other studied genotypes. Also, its forage quality was significantly superior to alfalfa and vetch cultivar Lamei. Other important characteristics of Tolo cultivar were high initial growth rate, rapid canopy cover, high grain filling rate and high 100-seed weight compared to local check.