بررسي اثرات كاشت تأخيري و قطع آبياري بر صفات بيوشيميايي، محتواي نسبي آب و عملكرد دو رقم گلرنگ (.Carthamus tinctorius L)

به منظور بررسي كشت تأخيري و رژيم آبياري بر صفات بيوشيميايي، محتواي نسبي آب و عملكرد دانه گلرنگ، پژوهشي مزرعه‌اي در سال زراعي 1397-98 اجرا شد. دو رقم گلرنگ (گلدشت و محلي اصفهان) در يك آزمايش اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي تحت سه رژيم آبياري (آبياري مطلوب، قطع آبياري در دو مرحله‌ي گلدهي و پر شدن دانه) و در سه تاريخ كاشت (15 آذر، 5 دي و25 دي) ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه برهمكنش سه‌گانه رژيم آبياري درتاريخ كاشت در رقم بر محتواي كلروفيل a و b، كاروتنوئيد، فعاليت آنزيم كاتالاز، پراكسيداز، محتواي نسبي آب، دماي سايه‌انداز، عملكرد زيست توده و عملكرد دانه اثر معني‌داري داشت. قطع آبياري در گلدهي باعث كاهش محتواي كلروفيلa و b، محتواي نسبي آب و عملكرد دانه ارقام گلرنگ به ترتيب به ميزان 25، 15.38، 16.36 و 33.74 درصد نسبت به آبياري مطلوب شد درحالي‌كه محتواي كاروتنوئيد، آنزيم كاتالاز، پراكسيداز و دماي سايه‌انداز را به ترتيب به ميزان 14.70، 22، 29.31 و 21.75 افزايش داد. تنش آبي در مرحله گلدهي و پر شدن دانه باعث كاهش به ترتيب 52.32 و 34.54 درصد عملكرد دانه در رقم محلي اصفهان در تاريخ كاشت دوم (5 دي) نسبت به تيمار آبياري مطلوب شد. به نظر مي‌رسد گياه با انجام فعاليت‌هاي بيوشيميايي و آنزيمي در زمان وقوع تنش در مرحله پر شدن دانه قادر به جبران بيشتر كاهش عملكرد نسبت به تنش گلدهي شده است. با توجه به اينكه در تاريخ كاشت دوم (5 دي) افزايش محتواي كلروفيلa و b، كاروتنوئيد، محتواي نسبي آب و دماي سايه‌انداز و به دنبال آن عملكرد بيشتري نسبت به دو تاريخ كاشت ديگر مشاهده شد. بنابرين انتخاب تاريخ كاشت بهينه (5 دي) و رقم زودرس گلدشت مي تواند نقش مهمي در بهبود عملكرد دانه گلرنگ در شرايط تنش آبي آخر فصل در مناطق نيمه خشك داشته باشد.