ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﺧﺺهاي تحمل به خشكي در ارقام ذرت دانه‌اي در شرايط آب و هواي بهبهان

تنش خشكي مهم ترين عامل محدودكننده رشد و عملكرد غلات دانه اي ازجمله ذرت (Zea mays L.) است. هدف از اجراي اين تحقيق بررسي تأثير تنش خشكي از طريق اعمال دورهاي مختلف آبياري سطحي و شناسايي رقم برتر بر اساس شاخص‌هاي تنش است. به منظور بررسي و تعيين عكس العمل ارقام جديد ذرت نسبت به تنش خشكي، آزمايشي در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بهــبهان به‌صورت كرت‌هاي يك بار خــرد شده در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار طي دو سال (1394 -1393) اجرا گرديد. سطوح تنش خشكي شامل آبياري بعد از 100 و 200 ميلي‌متر تبخير از تشت كلاس A در كرت‌هاي اصلي و سه رقم ذرت (به نام هاي PH3، S.C 704 و PH4) در كرت‌هاي فرعي بودند. مقايسه ميانگين كارايي مصرف آب در اثرات متقابل آبياري و رقم نشان داد كه تيمار 100 ميلي‌متر تبخير از تشت كلاس A و هيبريد PH3 با عملكرد 1.299 كيلوگرم دانه ذرت به‌ازاي مصرف يك مترمكعب آب، در رده‌ي اول بود. نتايج ضريب همبستگي پيرسون نشان داد بيشترين ميزان همبستگي عملكرد دانه با كارايي مصرف آب و وزن هزار دانه به‌ترتيب به ميزان‌هاي 0.8761 و 0.8478 محاسبه شد كه بيانگر نقش مؤثر وزن هزار دانه در افزايش عملكرد ذرت بود. نتايج تجزيه واريانس رگرسيون نشان داد كه وزن هزار دانه بيشترين اثر مستقيم را بر عملكرد دانه ذرت داشت. بيش‌ترين اعداد شاخص‌هاي SSI، STI، MP، TOL، GMP، HM و YI مربوط به هيبريد PH3 و كم‌ترين اعداد شاخص‌هاي فوق مربوط به هيبريد PH4 بود. هم‌چنين كم‌ترين ميزان شاخص YSI متعلق به هيبريد PH3 بود. همبستگي مثبت و معني‌دار اجزاي عملكرد با صفت مهم وزن هزار دانه از يك سو و همبستگي بسيار معني‌دار وزن هزار دانه با عملكرد از سوي ديگر بيانگر هم سو بودن روند افزايش اجزاي عملكرد با افزايش عملكرد دانه است. هيبريد PH3 علي رغم اينكه داراي مقادير STI و GMP بالايي بود اما شاخص‌ هاي SSI و TOL آن نيز بيشتر بود در نتيجه از حساسيت به تنش بالايي برخوردار بود.