اثر تنش شوري بر برخي صفات فيزيولوژيك گياهچه چند رقم برنج در محيط هيدروپونيك

تنش شوري تهديد بسيار جدي براي اكثر محصولات كشاورزي در سطح جهان است بنابراين بررسي سطح تحمل به شوري ارقام يكي از اولويت هاي بسيار مهم در توليد گياهان زراعي است. به منظور بررسي اثر تنش شوري بر صفات رنگيزه كلروفيل، اسيدآمينه پرولين و يون هاي سديم و پتاسيم در گياهچه چند رقم برنج در محيط هيدروپونيك، تحقيقي با آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتور اول 71 رقم برنج و فاكتور دوم تنش شوري با 4 سطح صفر (آب مقطر)، 3، 6 و 9 دسي زيمنس بر متر بود. نتايج حاصل از تجزيه واريانس صفات نشان داد كه اثر رقم، شوري و اثر متقابل آن‌ها در تمام صفات اندازه گيري شده در سطح احتمال پنج درصد معني دار بود و نتايج نشان داد صفات مقدار اسيدآمينه پرولين و محتواي يون سديم با افزايش سطح شوري تا سطح شوري dS/m 9 افزايش و صفات مقدار رنگيزه كلروفيل (b،a و كل) و محتواي پتاسيم با افزايش سطح شوري تا سطح شوري dS/m 9 كاهش يافتند. مقايسه ميانگين اثرات متقابل ارقام و سطوح شوري نشان داد كه ارقام شصتك محمدي، نعمت و طارم محلي متحمل ترين ارقام به تنش شوري در سطح شوري dS/m 9 بودند و ارقام صالح، رشتي سرد، R3 و IR20 حساس ترين ارقام به تنش شوري بودند كه در سطح شوري dS/m 3 از بين رفتند. نتايج حاصل از تجزيه كلاستر نشان داد در شرايط نرمال ارقام در سه خوشه و در شرايط تنش شوري ارقام در چهار خوشه دسته بندي مي شوند كه بيانگر اين است ارقام هر خوشه بيشترين شباهت و با ارقام خوشه هاي ديگر شباهت كمتري دارند. نتايج آناليز همبستگي داده ها نشان داد در شرايط نرمال بين محتواي سديم و پتاسيم همبستگي مثبت و معني دار (0.259 =r) و بين كلروفيل a و كلروفيل b همبستگي منفي و معني دار (0.236- =r) وجود دارد. در شرايط تنش شوري بيشترين همبستگي مثبت و معني دار بين صفات كلروفيل كل و محتواي پتاسيم (0.989 =r) بود همبستگي سديم با همه صفات منفي و معني دار بود و بيشترين همبستگي منفي و معني دار بين محتواي سديم و محتواي پتاسيم (0.986-=r) مشاهده شد