عنوان به زبان ديگر :
Margins more Important than Text, Historical Values of Margins, Memorial Notes and Colophons of Manuscripts in Zoroastrian Tradition
كليدواژه :
زردشتيان , سنت زردشتي , نسخه هاي خطي , انجامه ها , يادگارنامه ها , پرنوشت ها و حواشي
چكيده فارسي :
در سنت زردشتي مهم‌ترين و پُرابهام ترين مسئله، ابهام در تاريخ و بي‌توجهي به زمان و وقايع‌نگاري است. شايد ضبط زمان در مفهومِ كران‌مندي آن، به اعتبار روشني آغاز و انجام محتوم آن و نيز نابودي شر به‌عنوان حكمت و مشيت نهفته در پسِ كران‌مندشدگي زمان، سبب شده تا هيچ‌گاه در سنتِ زردشتي به ضبط و ثبت رخدادها و بررسي آنها در فرايندي تاريخ‌نگارانه توجه نشود. كيش زردشتي، از زمان پيامبر تا روزگار اخير، هرگز متن مشخص تاريخ‌نگارانه‌اي پديد نياورده است. تاريخ در سنتِ زردشتي روايتي از پيش تعيين‌شده است كه بنا بر ضرورتِ نبرد خير و شر، به اراده‌ي اهورا و معاونت انسان، به‌تدريج و در گذر زمان به وقوع مي‌پيوندد؛ از اين‌رو، نه زمان گذشته و حال، بلكه زمان آينده و روزگار آمدنِ نجات‌بخش و پيروزي خير است كه اهميت دارد. در كنار اسناد پراكنده، به‌ويژه روايت هاي تاريخي بيرون از سنت زردشتي، اغلب روايت همسايگان و دشمنان كيش زردشتي، بعضي متن هاي درونِ سنت نيز ارزش تاريخي دارند. درست است كه متن هاي ديني جملگي بي‌زمان و ناظر بر مسائل شرعي و عقيدتي‌اند، ولي پَرنوشت ها، يادگارنامه ها و انجامه ها و افزوده هاي ارزشمندي در لابه لاي اوراق خود حفظ كرده‌اند كه تا حدودي خلأ متون تاريخي به‌ويژه در وجه گاهنگارانه‌ي آن را پر مي‌كنند. در گفتار پيشِ رو به بررسي، شناسايي، طبقه بندي و يادكرد ارزش هاي حواشي متون ديني سنت زردشتي، به‌عنوان ابزار و چارچوبي براي گاه‌نگاري تاريخ كيش يادشده، پرداخته مي‌شود.
چكيده لاتين :
In the Zoroastrian tradition, the most important and comprehensive issue is the ambiguity in history and the disregard for time and chronology. Perhaps the recording of time in the sense of its finiteness, with the clear validity of its inevitable beginning and execution, as well as the destruction of evil as the wisdom and providence behind the finiteness of time, has caused the Zoroastrian tradition to never record events and study them in a historiographical process. Zoroastrianism, from the time of the prophet to the present day, has never produced a specific historiographical text. As much as the future and the end of history have been dealt with in the form of futurity and prophecy, the present and ultimately the past, which is the result of the chronology of the present, have not been considered. History in the Zoroastrian tradition is a predetermined narrative which, according to the necessity of the battle between good and evil, takes place gradually and over time, by the will of Ahura and the help of man; hence, it is not the past and present, but the future and the time of salvation and the triumph of good that matters. Thus, looking back and remembering the past is limited to myths and legends that reinforce the hope of a certain future. In addition to scattered documents, especially historical narratives outside the Zoroastrian tradition, often the narrations of neighbors and enemies of the Zoroastrian religion, some texts within the tradition also have historical value. It is true that religious texts are all timeless and oversee religious and ideological issues, but they have retained valuable inscriptions, memoirs, conclusions, and additions to the margins of their papers that have somewhat emptied historical texts. They fill it especially chronologically. In the following speech, the study, identification, classification and mention of the margins of the religious texts of the Zoroastrian tradition, as a tool and framework for the chronology of the history of the mentioned religion, will be discussed.
